Latest News

Most of this year’s top 10 five-star hotels in Vietnam, as selected by the National Authority of Tourism, are located in popular tourist destinations in the central region such as Da Nang, Hue and Nha Trang.

• Phần lớn trong số 10 khách sạn 5 sao hàng đầu năm nay tại Việt Nam, được lựa chọn bởi Tổng cục Du lịch, đều nằm ở các điểm đến du lịch nổi tiếng ở khu vực miền Trung như Đà Nẵng, Huế và Nha Trang.

Photos courtesy of the hotels

• Hình ảnh được cung cấp bởi các khách sạn

IE University has introduced two Master of Science (MSc) programs in Social Impact and Sustainability and Management at IE New York College, the school announced at a meeting in New York on Oct. 3.

• Đại học IE đã giới thiệu hai chương trình Thạc sĩ Khoa học (MSc) về Tác động Xã hội và Bền vững và Quản lý tại IE New York College, trường thông báo tại một cuộc họp ở New York vào ngày 3 tháng 10.

"IE University reinforces its role as a global reference in higher education. The launch of IE New York College is a decisive step in this journey," Diego del Alcázar, CEO of IE University, said at the event, where the global growth strategy of the institution was outlined.

• "Đại học IE củng cố vai trò của mình như là một điểm tham chiếu toàn cầu trong giáo dục đại học. Việc ra mắt IE New York College là một bước đi quyết định trong hành trình này," Diego del Alcázar, CEO của Đại học IE, phát biểu tại sự kiện, nơi chiến lược phát triển toàn cầu của tổ chức được công bố.

Diego del Alcázar (L), CEO of IE University, and Manuel Muniz (R), Provost of IE University and Chair of the Board of Trustees of IE New York College. Photo courtesy of IE University

• Diego del Alcázar (trái), CEO của Đại học IE, và Manuel Muniz (phải), Hiệu trưởng của Đại học IE và Chủ tịch Hội đồng Quản trị của IE New York College. Ảnh do Đại học IE cung cấp

IE New York College, part of the IE University, is located in SoHo, New York. This February, the college welcomed its first graduate cohort of 31 students enrolled in the Master in Business for Social Impact & Sustainability program. In September, another 30 students began the Master of Management program.

• IE New York College, một phần của Đại học IE, nằm ở khu SoHo, New York. Vào tháng Hai năm nay, trường đã chào đón nhóm sinh viên tốt nghiệp đầu tiên gồm 31 sinh viên tham gia chương trình Thạc sĩ về Kinh doanh cho Tác động Xã hội & Bền vững. Vào tháng Chín, thêm 30 sinh viên khác bắt đầu chương trình Thạc sĩ Quản lý.

Currently, 90% of the students at IENYC come from 34 different countries. Approximately 60% of these students are part of the "3+1" program, allowing undergraduate students from IE University in Spain to complete their master’s in New York. Additionally, there are students enrolled in the "1+1" master’s program, where graduates from Spain move to the U.S. campus for a second graduate degree.

• Hiện tại, 90% sinh viên tại IENYC đến từ 34 quốc gia khác nhau. Khoảng 60% trong số này là sinh viên tham gia chương trình "3+1", cho phép sinh viên đại học từ Đại học IE ở Tây Ban Nha hoàn thành bằng thạc sĩ tại New York. Ngoài ra, còn có sinh viên tham gia chương trình thạc sĩ "1+1", nơi các sinh viên tốt nghiệp từ Tây Ban Nha chuyển đến khuôn viên ở Mỹ để lấy bằng thạc sĩ thứ hai.

Tuition fees range from $50,000 to $60,000 per year, and scholarships covering 50% to 75% of tuition are available for highly talented candidates. By 2026, the school plans to offer MSc programs in Finance and Data Analytics & Artificial Intelligence.

• Học phí dao động từ 50.000 đến 60.000 USD mỗi năm, và học bổng chi trả từ 50% đến 75% học phí được cung cấp cho các ứng viên có năng lực xuất sắc. Đến năm 2026, trường dự định cung cấp các chương trình MSc về Tài chính và Phân tích Dữ liệu & Trí tuệ Nhân tạo.

Manuel Muñiz, Provost of IE University and Chair of the Board of Trustees of IE New York College, described IENYC as a "transatlantic bridge."

• Manuel Muñiz, Hiệu trưởng của Đại học IE và Chủ tịch Hội đồng Quản trị của IE New York College, mô tả IENYC như một "cầu nối xuyên Đại Tây Dương."

"By connecting Madrid and New York, IE offers a unique global model with a shared vision and transformative impact," Muñiz said at the program launching event on Oct. 3. "Our value lies in being a global institution with international students".

• "Bằng việc kết nối Madrid và New York, IE cung cấp một mô hình toàn cầu độc đáo với tầm nhìn chung và tác động biến đổi," Muñiz nói tại sự kiện ra mắt chương trình vào ngày 3 tháng 10. "Giá trị của chúng tôi nằm ở chỗ là một tổ chức toàn cầu với sinh viên quốc tế."

Muniz highlighted New York's dynamic and vibrant environment, which provides ample opportunities for both personal and professional growth. He emphasized that every graduate program includes capstone projects in partnership with corporations, placing students in consulting roles that often lead to job opportunities.

• Muniz nhấn mạnh môi trường năng động và sôi động của New York, cung cấp nhiều cơ hội cho sự phát triển cá nhân và nghề nghiệp. Ông nhấn mạnh rằng mỗi chương trình thạc sĩ đều bao gồm các dự án capstone hợp tác với các công ty, đặt sinh viên vào vai trò tư vấn thường dẫn đến cơ hội việc làm.

"Most of the young people across the world would prefer an international educational experience. Surveys show most employers would rather have people that have had some form of international training. There is clearly a thirst for a global education", Muniz stated

• "Hầu hết các bạn trẻ trên thế giới đều muốn có trải nghiệm giáo dục quốc tế. Các khảo sát cho thấy hầu hết các nhà tuyển dụng đều muốn có những người đã trải qua một hình thức đào tạo quốc tế nào đó. Rõ ràng là có một nhu cầu cao cho giáo dục toàn cầu," Muniz nói

Diego del Alcázar added: "It is an important commitment for our institution, and New York aligns perfectly with our vision for the future and our strategic priorities. At IE New York College, we deliver academic programs connected to industry, prepare students to thrive in global markets and lead with impact".

• Diego del Alcázar thêm vào: "Đây là một cam kết quan trọng đối với tổ chức của chúng tôi, và New York hoàn toàn phù hợp với tầm nhìn về tương lai và các ưu tiên chiến lược của chúng tôi. Tại IE New York College, chúng tôi cung cấp các chương trình học thuật kết nối với ngành công nghiệp, chuẩn bị cho sinh viên phát triển mạnh mẽ trên thị trường toàn cầu và dẫn đầu với tác động."

He also noted that the school is expanding and becoming more localized in New York while maintaining its mission to provide international education to top talents from around the world. This is a bold step by IE University in the context that the US Government announced the increase of the fee of H1B visa to $100,000 last month. In addition, earlier this year, the government has cut down their federal funding to scientific research, and other higher institutions are cutting down their enrollment and faculty staff due to financial difficulties.

• Ông cũng lưu ý rằng trường đang mở rộng và trở nên ngày càng địa phương hóa tại New York trong khi vẫn duy trì sứ mệnh cung cấp giáo dục quốc tế cho các tài năng hàng đầu từ khắp nơi trên thế giới. Đây là một bước đi táo bạo của Đại học IE trong bối cảnh Chính phủ Hoa Kỳ đã thông báo tăng phí visa H1B lên 100.000 USD vào tháng trước. Ngoài ra, đầu năm nay, chính phủ đã cắt giảm tài trợ liên bang cho nghiên cứu khoa học, và các tổ chức giáo dục khác đang cắt giảm tuyển sinh và nhân viên giảng dạy do khó khăn tài chính.

IENYC expects only 10% of its students to be American citizens. Graduates from STEM programs can work in the U.S. for up to three years through the Optional Practical Training (OPT) program.

• IENYC dự kiến chỉ có 10% sinh viên của mình là công dân Mỹ. Các sinh viên tốt nghiệp từ các chương trình STEM có thể làm việc tại Hoa Kỳ trong tối đa ba năm thông qua chương trình Đào tạo Thực hành Tùy chọn (OPT).

IE University is ranked 11th in the Global MBA category in the 2026 QS World University Rankings. The university offers innovative undergraduate and graduate programs designed to prepare students for global leadership, with a focus on entrepreneurship, critical thinking, and international experience. Flexible pathways such as the 3+1 Bachelor's + Master's Accelerated Program and the 1+1 Combined Bachelor's & Master's Degrees allow students to earn advanced qualifications in less time while studying across Europe and the U.S.

• Đại học IE xếp hạng 11 trong hạng mục MBA Toàn cầu trong Bảng xếp hạng Đại học Thế giới QS năm 2026. Đại học cung cấp các chương trình đại học và sau đại học sáng tạo được thiết kế để chuẩn bị cho sinh viên trở thành nhà lãnh đạo toàn cầu, với trọng tâm vào khởi nghiệp, tư duy phê phán và kinh nghiệm quốc tế. Các lộ trình linh hoạt như Chương trình Tăng tốc Cử nhân + Thạc sĩ 3+1 và Chương trình Kết hợp Cử nhân & Thạc sĩ 1+1 cho phép sinh viên đạt được các bằng cấp cao cấp trong thời gian ngắn hơn trong khi học tập tại châu Âu và Hoa Kỳ.

Hong Kong actress Ada Choi and her husband, actor Max Zhang, have moved into a luxurious villa in Yuen Long District, valued at HK$44 million (US$5.6 million).

• Nữ diễn viên Hồng Kông Ada Choi và chồng cô, nam diễn viên Max Zhang, đã chuyển vào một biệt thự sang trọng tại quận Yuen Long, có giá trị 44 triệu HKD (5,6 triệu USD).

Hong Kong actress Ada Choi and her husband, actor Max Zhang. Photo from Choi's Instagram

• Nữ diễn viên Hồng Kông Ada Choi và chồng cô, nam diễn viên Max Zhang. Ảnh từ Instagram của Choi

According to HK01, the couple purchased the property last year, and after completing renovations, they have recently moved in. The villa spans 238 square meters, featuring a private swimming pool and a small garden with flowers. The surrounding area is tranquil, with many trees creating a cool and airy atmosphere.

• Theo HK01, cặp đôi này đã mua bất động sản này vào năm ngoái và sau khi hoàn thành việc cải tạo, họ đã dọn vào ở gần đây. Biệt thự rộng 238 mét vuông, có hồ bơi riêng và một khu vườn nhỏ với hoa. Khu vực xung quanh rất yên tĩnh, với nhiều cây xanh tạo nên không gian mát mẻ và thoáng đãng.

An architect friend helped the couple design the interior, which is painted in a gray tone. The furniture and household items follow a minimalist design, with shades of gray and green. Choi enjoys arranging flowers and placing plants around the house to add a personal touch.

• Một người bạn kiến trúc sư đã giúp cặp đôi thiết kế nội thất, với tông màu xám. Nội thất và các vật dụng trong nhà theo thiết kế tối giản, với các tông màu xám và xanh lá cây. Choi thích sắp xếp hoa và đặt cây cảnh xung quanh nhà để thêm phần cá nhân hóa.

In addition to their new villa, the couple reportedly owns several properties in Hong Kong and China, with an estimated total value of nearly HK$200 million. Most of these properties are rented out, providing an additional source of income.

• Ngoài biệt thự mới này, cặp đôi còn được cho là sở hữu nhiều bất động sản khác tại Hồng Kông và Trung Quốc, với tổng giá trị ước tính gần 200 triệu HKD. Phần lớn các bất động sản này được cho thuê, mang lại nguồn thu nhập bổ sung.

Choi, 52, grew up in difficult circumstances. Her parents divorced when she was young, and her mother struggled with gambling. At the age of 17, Choi entered the entertainment industry after becoming the second runner-up in the 1991 Miss Hong Kong pageant. She worked tirelessly to support her family, paying off her mother's debts along the way.

• Choi, 52 tuổi, lớn lên trong hoàn cảnh khó khăn. Bố mẹ cô ly hôn khi cô còn nhỏ, và mẹ cô gặp khó khăn với cờ bạc. Ở tuổi 17, Choi bước vào ngành giải trí sau khi trở thành á hậu 2 trong cuộc thi Hoa hậu Hồng Kông 1991. Cô làm việc không ngừng nghỉ để hỗ trợ gia đình, trả nợ cho mẹ mình.

The actress is best known for her roles in popular drama series like "The Romance of the White Hair Maiden," "Armed Reaction III," "Seven Swordsmen," and "Empresses in the Palace."

• Nữ diễn viên nổi tiếng với các vai diễn trong các bộ phim truyền hình phổ biến như "The Romance of the White Hair Maiden," "Armed Reaction III," "Seven Swordsmen," và "Empresses in the Palace."

Despite her success, the burden of debt was overwhelming. In 2000, Choi declared that she would sever ties with her mother, who continued gambling and accumulating debt. The two reconciled in 2003 and repaired their relationship. Reflecting on her past, Choi says she now feels like a different person and is grateful for the hardships and pain she endured, as they have shaped the person she is today.

• Mặc dù thành công, gánh nặng nợ nần là quá sức chịu đựng. Năm 2000, Choi tuyên bố rằng cô sẽ cắt đứt quan hệ với mẹ mình, người vẫn tiếp tục cờ bạc và tích lũy nợ. Hai người hòa giải vào năm 2003 và hàn gắn quan hệ. Nhìn lại quá khứ, Choi nói rằng bây giờ cô cảm thấy mình như một người khác và biết ơn những khó khăn và đau khổ mà cô đã trải qua, vì chúng đã hình thành nên con người cô ngày hôm nay.

Choi often speaks highly of her husband Zhang, whom she married in 2008. The couple shares three children, and Choi admires Zhang’s ambition and continuous effort to succeed in his career. She believes his most attractive quality is his sincerity and respectful approach to others.

• Choi thường nói rất nhiều về chồng mình, Zhang, người cô kết hôn vào năm 2008. Cặp đôi có ba đứa con, và Choi ngưỡng mộ tham vọng và nỗ lực liên tục của Zhang để thành công trong sự nghiệp. Cô tin rằng phẩm chất hấp dẫn nhất của anh là sự chân thành và cách tiếp cận tôn trọng đối với người khác.

Zhang, 51, began his career as a stunt actor, notably appearing in the 2000 film "Crouching Tiger, Hidden Dragon" as a stunt double for Zhang Ziyi. He later worked with her in the 2013 films "My Lucky Star" and "The Grandmaster."

• Zhang, 51 tuổi, bắt đầu sự nghiệp như một diễn viên đóng thế, nổi bật với vai diễn đóng thế cho Zhang Ziyi trong bộ phim "Ngọa Hổ Tàng Long" năm 2000. Anh sau đó đã làm việc với cô trong các bộ phim "My Lucky Star" và "The Grandmaster" năm 2013.

The Philippine Department of Agriculture said the Marcos administration had ramped up agricultural support and expanded paddy production, driving the country’s rice output to a record high in the first half of 2025.

• Bộ Nông nghiệp Philippines cho biết chính quyền Marcos đã tăng cường hỗ trợ nông nghiệp và mở rộng sản xuất lúa, đẩy sản lượng lúa của đất nước lên mức cao kỷ lục trong nửa đầu năm 2025.

According to newly released data from the Philippine Statistics Authority (PSA), the country harvested more than 9.07 million tonnes of paddy in the first six months of this year, surpassing the previous all-time high of over 9.02 million tonnes during the same period in 2023 and 8.53 million tonnes last year.

• Theo số liệu mới công bố từ Cơ quan Thống kê Philippines (PSA), nước này đã thu hoạch hơn 9,07 triệu tấn lúa trong sáu tháng đầu năm nay, vượt qua kỷ lục trước đó là hơn 9,02 triệu tấn trong cùng kỳ năm 2023 và 8,53 triệu tấn năm ngoái.

Agriculture officials noted that the local government’s efforts to ensure food security are beginning to pay off. This record high achievement is partly attributed to mechanization, irrigation improvements, and the distribution of high-quality seed varieties.

• Các quan chức nông nghiệp lưu ý rằng nỗ lực của chính phủ địa phương nhằm đảm bảo an ninh lương thực đang bắt đầu mang lại kết quả. Thành tựu kỷ lục này một phần được cho là nhờ vào cơ giới hóa, cải thiện hệ thống tưới tiêu và phân phối các giống hạt chất lượng cao.

The government also provided fertilizer subsidies to 5.66 million farmers, helping boost local production. Record-high yields were further supported by an expanded harvest area and favorable weather conditions in the first half. Data show that the harvested area rose sharply to more than 2.12 million hectares, up from 2.065 million hectares in the same period of 2024.

• Chính phủ cũng đã cung cấp trợ cấp phân bón cho 5,66 triệu nông dân, giúp tăng cường sản xuất địa phương. Sản lượng cao kỷ lục còn được hỗ trợ thêm bởi diện tích thu hoạch mở rộng và điều kiện thời tiết thuận lợi trong nửa đầu năm. Dữ liệu cho thấy diện tích thu hoạch đã tăng mạnh lên hơn 2,12 triệu hecta, tăng từ 2,065 triệu hecta trong cùng kỳ năm 2024.

With this output in the first half of 2025, the department said on Thursday it believes the Philippines is on track to hit its record annual paddy production target of 20.46 million tonnes.

• Với sản lượng này trong nửa đầu năm 2025, Bộ Nông nghiệp cho biết vào thứ Năm rằng họ tin rằng Philippines đang trên đà đạt mục tiêu sản lượng lúa hàng năm kỷ lục là 20,46 triệu tấn.

Taylor Swift on Friday quickly set a streaming record with "The Life of a Showgirl," her new album of bouncy pop songs about love, sex, success -- and score-settling -- that had fans analyzing every word.

• Taylor Swift vào thứ Sáu đã nhanh chóng thiết lập một kỷ lục phát trực tuyến với "The Life of a Showgirl," album mới của cô gồm những bài hát pop sôi động về tình yêu, tình dục, thành công -- và sự trả đũa -- khiến người hâm mộ phân tích từng lời.

American singer-songwriter Taylor Swift in a prômtinal photo for her latest album "The Life of a Showgirl." Photo from Swift's Instagram

• Ca sĩ kiêm nhạc sĩ người Mỹ Taylor Swift trong một bức ảnh quảng bá cho album mới nhất của cô "The Life of a Showgirl." Ảnh từ Instagram của Swift

Critical opinion of "Showgirl" ranged from glowing to unimpressed, but fans flocked to Spotify to hear the 12 tracks, making it the most streamed album in one day in 2025 in less than 11 hours, the platform said.

• Ý kiến phê bình về "Showgirl" dao động từ khen ngợi đến không ấn tượng, nhưng người hâm mộ đã đổ xô đến Spotify để nghe 12 bài hát, khiến nó trở thành album được phát trực tuyến nhiều nhất trong một ngày vào năm 2025 trong chưa đầy 11 giờ, theo nền tảng này.

Swift reunited with Swedish hitmakers Max Martin and Shellback for her 12th studio album, and their influence is clear in the driving beats and catchy hooks.

• Swift tái hợp với các nhà sản xuất hit người Thụy Điển Max Martin và Shellback cho album phòng thu thứ 12 của cô, và ảnh hưởng của họ rõ ràng trong những nhịp điệu mạnh mẽ và giai điệu hấp dẫn.

"I can't tell you how proud I am to share this with you, an album that just feels so right," the 35-year-old artist posted on Instagram.

• "Tôi không thể nói với bạn tôi tự hào như thế nào khi chia sẻ điều này với bạn, một album mà chỉ cảm thấy đúng đắn," nghệ sĩ 35 tuổi này đăng trên Instagram.

While the album still features plenty of introspection, it reveals a lighter, joyful Swift -- in love with her NFL Super Bowl champion fiance Travis Kelce, happy to have bought back her music catalog and proud of her record-shattering Eras Tour.

• Trong khi album vẫn có nhiều sự tự khám phá, nó tiết lộ một Swift nhẹ nhàng, vui vẻ hơn -- đang yêu với vị hôn phu vô địch Super Bowl của NFL Travis Kelce, hạnh phúc khi đã mua lại danh mục âm nhạc của mình và tự hào về tour lưu diễn phá kỷ lục Eras Tour của cô.

"I just want you, have a couple kids, got the whole block looking like you... Got me dreaming about a driveway with a basketball hoop," she sings on the dreamy "Wish List."

• "Tôi chỉ muốn bạn, có vài đứa con, cả khu phố trông giống như bạn... Làm tôi mơ về một lối vào nhà có rổ bóng rổ," cô hát trong bài "Wish List" đầy mơ mộng.

On "Opalite," which Kelce has said is his favorite track, she says, "You were dancing through the lightning strikes / Sleepless in the onyx night / But now the sky is opalite."

• Trong "Opalite," mà Kelce đã nói là bài hát yêu thích của anh, cô nói, "Bạn đã nhảy qua những tia sét / Không ngủ trong đêm onyx / Nhưng bây giờ bầu trời là opalite."

"I used to have this dark fear that if I ever were truly, like, happy and...nurtured by a relationship -- what happens if the writing just dries up?" Swift told BBC Radio 1.

• "Tôi từng có nỗi sợ đen tối rằng nếu tôi thực sự hạnh phúc và... được nuôi dưỡng bởi một mối quan hệ -- điều gì sẽ xảy ra nếu việc viết lách chỉ khô cạn?" Swift nói với BBC Radio 1.

"And it turns out that's not the case at all."

• "Và hóa ra không phải vậy chút nào."

Elated fans worldwide snapped up tickets to special "release party" screenings in movie theaters -- including the premiere of the video for lead single "The Fate of Ophelia."

• Người hâm mộ phấn khởi trên toàn thế giới đã nhanh chóng mua vé cho các buổi chiếu "tiệc phát hành" đặc biệt trong rạp chiếu phim -- bao gồm buổi ra mắt video cho đĩa đơn chính "The Fate of Ophelia."

In Melbourne, Swifties -- many dressed in orange, the artist's signature color for the album -- were among the first to dance and sing to "Showgirl."

• Ở Melbourne, những người hâm mộ Swift -- nhiều người mặc màu cam, màu đặc trưng của nghệ sĩ cho album -- là một trong những người đầu tiên nhảy múa và hát theo "Showgirl."

"I love the album," Kerry Brookes, a 54-year-old British IT manager attending a screening in the suburbs of Washington, told AFP.

• "Tôi yêu album này," Kerry Brookes, một quản lý IT người Anh 54 tuổi tham dự buổi chiếu ở ngoại ô Washington, nói với AFP.

"I'm just interested to see what she has to say about it," said Brookes, who was wearing a showgirl headpiece and a feather boa.

• "Tôi chỉ quan tâm để xem cô ấy nói gì về nó," Brookes, người đang đội một chiếc mũ đầu showgirl và một chiếc boa lông vũ, nói.

'Only as hot as your last hit'

• 'Chỉ nóng bỏng như hit cuối cùng của bạn'

"Showgirl" represents a shift from the folksy pandemic-era "Folklore" and "Evermore" in 2020, the pensive "Midnights" in 2022 and the introspective "Tortured Poets" last year.

• "Showgirl" đại diện cho một sự chuyển đổi từ "Folklore" và "Evermore" mang phong cách dân gian thời đại dịch năm 2020, "Midnights" suy tư năm 2022 và "Tortured Poets" nội tâm năm ngoái.

Swift said ahead of the release that the new album "comes from the most infectiously joyful, wild, dramatic place I was in in my life."

• Swift nói trước khi phát hành rằng album mới "đến từ nơi vui vẻ, hoang dại, kịch tính nhất trong cuộc đời tôi."

Some of that drama comes through on "Elizabeth Taylor," on which she sings: "You're only as hot as your last hit, baby."

• Một số sự kịch tính đó xuất hiện trong "Elizabeth Taylor," trong đó cô hát: "Bạn chỉ nóng bỏng như hit cuối cùng của bạn, bé yêu."

Then she goes for the jugular on "Father Figure," a reinvention of late pop crooner George Michael's hit of the same name in which she skewers power dynamics in the music business.

• Sau đó, cô tấn công ngay vào trọng tâm trong "Father Figure," một sự tái hiện hit cùng tên của ca sĩ pop quá cố George Michael mà cô châm biếm sự động lực quyền lực trong ngành công nghiệp âm nhạc.

She could be singling out Big Machine Records founder Scott Borchetta, who discovered Swift when she was a teen, and Scooter Braun, who bought the label and took control of the master recordings of her first six albums.

• Cô có thể đang nhắm đến người sáng lập Big Machine Records Scott Borchetta, người đã phát hiện ra Swift khi cô còn là thiếu niên, và Scooter Braun, người đã mua lại hãng thu âm và kiểm soát các bản ghi âm chính của sáu album đầu tiên của cô.

"You want a fight, you found it / I've got the place surrounded / You'll be sleeping with the fishes before you know you're drowning," she sings.

• "Bạn muốn chiến đấu, bạn đã tìm thấy nó / Tôi đã bao vây nơi này / Bạn sẽ ngủ với cá trước khi biết mình đang chết đuối," cô hát.

Fans are also musing that "Actually Romantic" is a diss track referring to a rumored feud with pop singer Charli XCX.

• Người hâm mộ cũng đang suy đoán rằng "Actually Romantic" là một bài hát diss đề cập đến một mối thù được đồn đại với ca sĩ pop Charli XCX.

"Showgirl" is available on streaming platforms. Special editions are for sale at retail giant Target, including the "Portofino orange glitter vinyl" or the "summertime spritz pink shimmer vinyl."

• "Showgirl" có sẵn trên các nền tảng phát trực tuyến. Các phiên bản đặc biệt được bán tại đại gia bán lẻ Target, bao gồm "đĩa vinyl lấp lánh màu cam Portofino" hoặc "đĩa vinyl lấp lánh màu hồng mùa hè spritz."

Aside from the "Ophelia" video, the weekend screenings feature behind-the-scenes footage and lyric videos.

• Ngoài video "Ophelia," các buổi chiếu cuối tuần còn có các cảnh hậu trường và video lời bài hát.

The one-off cinematic event is estimated to gross $30-50 million, according to film industry website Deadline.

• Sự kiện điện ảnh duy nhất này ước tính thu về 30-50 triệu đô la, theo trang web ngành công nghiệp điện ảnh Deadline.

"And now I know the life of a showgirl, babe," Swift sings in the title track featuring pop princess Sabrina Carpenter, who opened for her at some Eras Tour stops.

• "Và bây giờ tôi biết cuộc sống của một showgirl, bé yêu," Swift hát trong bài hát chủ đề có sự góp mặt của công chúa pop Sabrina Carpenter, người đã mở màn cho cô tại một số điểm dừng của Eras Tour.

"Wouldn't have it any other way."

• "Không muốn có nó theo cách nào khác."

Singapore has been ranked the top choice globally for entrepreneurs moving their wealth and for personal relocation, according to a report by HSBC.

• Singapore đã được xếp hạng là lựa chọn hàng đầu trên toàn cầu cho các doanh nhân di chuyển tài sản của họ và tái định cư cá nhân, theo một báo cáo của HSBC.

In the bank’s recently-released Global Entrepreneurial Wealth Report 2025, 15% of entrepreneurs cited Singapore as the top destination for their wealth, ahead of the U.K. and Switzerland (11% each).

• Trong Báo cáo Giàu có Doanh nhân Toàn cầu 2025 mới được phát hành của ngân hàng này, 15% doanh nhân đã chọn Singapore là điểm đến hàng đầu cho tài sản của họ, đứng trước Vương quốc Anh và Thụy Sĩ (mỗi nước 11%).

The city-state was also named the top destination for personal relocation by 12% of the respondents.

• Thành phố quốc đảo này cũng được 12% người trả lời chọn là điểm đến hàng đầu cho việc tái định cư cá nhân.

Among those currently in Singapore, only one in five respondents is considering moving their wealth elsewhere. Entrepreneurs in the country also rank bottom for contemplating a personal move abroad.

• Trong số những người hiện đang ở Singapore, chỉ có một trong năm người trả lời đang cân nhắc di chuyển tài sản của mình sang nơi khác. Các doanh nhân trong nước này cũng xếp hạng cuối cùng về việc xem xét di chuyển cá nhân ra nước ngoài.

As many as 63% of Singapore-based entrepreneurs also live across multiple markets, above the global average of 56%, which HSBC said "underscores the city-state’s international reach." The country also attracted the largest inflows of wealth from its neighbours, especially Indonesia and Malaysia, said the bank.

• Có tới 63% các doanh nhân có trụ sở tại Singapore cũng sống ở nhiều thị trường khác nhau, cao hơn mức trung bình toàn cầu là 56%, điều mà HSBC cho biết "nhấn mạnh tầm với quốc tế của thành phố quốc đảo này." Ngân hàng này cũng cho biết, đất nước này đã thu hút lượng dòng chảy tài sản lớn nhất từ các nước láng giềng, đặc biệt là Indonesia và Malaysia.

Hong Kong has begun the countdown to phase out "shoebox" flats, with a new law taking effect next March to regulate cramped housing in one of the world’s least affordable cities.

• Hong Kong đã bắt đầu đếm ngược để loại bỏ các căn hộ "hộp diêm", với một luật mới có hiệu lực vào tháng 3 tới để điều chỉnh tình trạng nhà ở chật chội trong một trong những thành phố có chi phí sinh hoạt đắt đỏ nhất thế giới.

Chinese President Xi Jinping has ordered the wealthy finance hub to resolve housing woes that are the result of decades of pervasive inequality, an acute housing shortage and eye-watering rents.

• Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã ra lệnh cho trung tâm tài chính giàu có này giải quyết các vấn đề về nhà ở do hậu quả của nhiều thập kỷ bất bình đẳng tràn lan, tình trạng thiếu nhà ở nghiêm trọng và giá thuê cao ngất ngưởng.

More than 220,000 households in the city of 7.5 million live in subdivided flats, cubicles that can be as tiny as 50 square feet (4.64 square meters) or even less, with shared bathrooms and showers inside aging walk-up buildings.

• Hơn 220.000 hộ gia đình trong thành phố 7,5 triệu dân này đang sống trong các căn hộ chia nhỏ, những phòng nhỏ có diện tích chỉ khoảng 50 feet vuông (4,64 mét vuông) hoặc thậm chí nhỏ hơn, với phòng tắm và vòi sen chung bên trong các tòa nhà cũ.

A tenant, 60, poses for a photo at her subdivided flat in Hong Kong, China, July 9, 2024. Photo by Reuters

• Một người thuê nhà, 60 tuổi, chụp ảnh tại căn hộ chia nhỏ của mình ở Hong Kong, Trung Quốc, ngày 9 tháng 7 năm 2024. Ảnh của Reuters

The city formally published a law on Friday that will set up a registration system for subdivided units starting on March 1, 2026, and will ban flats smaller than eight square meters.

• Thành phố đã chính thức công bố một luật vào thứ Sáu thiết lập một hệ thống đăng ký cho các đơn vị chia nhỏ bắt đầu từ ngày 1 tháng 3 năm 2026 và sẽ cấm các căn hộ nhỏ hơn tám mét vuông.

Each "basic housing unit" must meet safety and hygiene standards, such as having at least one openable window, a sink and its own toilet in an enclosed space.

• Mỗi "đơn vị nhà ở cơ bản" phải đáp ứng các tiêu chuẩn an toàn và vệ sinh, chẳng hạn như có ít nhất một cửa sổ có thể mở được, một bồn rửa và nhà vệ sinh riêng trong một không gian khép kín.

Authorities estimate that around one-third of Hong Kong's current subdivided flats are substandard and need renovation.

• Các cơ quan chức năng ước tính rằng khoảng một phần ba các căn hộ chia nhỏ hiện tại của Hong Kong không đạt tiêu chuẩn và cần được cải tạo.

Landlords who register under the system will have until 2030 to ensure that their flats comply with the new rules.

• Các chủ nhà đăng ký theo hệ thống này sẽ có thời hạn đến năm 2030 để đảm bảo rằng các căn hộ của họ tuân thủ các quy định mới.

Enforcement is set to begin in 2027 and landlords who break the law could be fined up to HK$300,000 (US$38,600) and jailed for three years.

• Việc thực thi sẽ bắt đầu vào năm 2027 và các chủ nhà vi phạm luật có thể bị phạt lên đến 300.000 HK$ (38.600 US$) và bị giam giữ ba năm.

Grassroots welfare groups have voiced fears that landlords will pass renovation costs on to tenants, potentially evicting low-income households that cannot meet higher rents.

• Các nhóm phúc lợi cơ sở đã bày tỏ lo ngại rằng các chủ nhà sẽ chuyển chi phí cải tạo sang cho người thuê, có thể đẩy các hộ gia đình có thu nhập thấp ra khỏi nhà vì không thể trả tiền thuê cao hơn.

Hong Kong's housing chief said last week that there will be no "significant increase" in rents in subdivided housing units, adding that the public housing supply will rise in the coming years.

• Trưởng ban nhà ở của Hong Kong cho biết tuần trước rằng sẽ không có "sự gia tăng đáng kể" trong giá thuê các đơn vị nhà ở chia nhỏ, đồng thời cho biết nguồn cung nhà ở công cộng sẽ tăng trong những năm tới.

Lamine Yamal has been ruled out of Spain's World Cup qualifiers against Georgia and Bulgaria this month after suffering a recurrence of his groin injury, Barcelona said on Friday.

• Lamine Yamal đã bị loại khỏi các trận vòng loại World Cup của Tây Ban Nha gặp Georgia và Bulgaria trong tháng này sau khi tái phát chấn thương háng, Barcelona cho biết vào thứ Sáu.

Lamine Yamal during a match for Barcelona in 2024. Photo by Reuters

• Lamine Yamal trong một trận đấu cho Barcelona năm 2024. Ảnh của Reuters

The 18-year-old winger is expected to be sidelined for up to three weeks after the problem resurfaced following Wednesday's 2-1 loss to Paris Saint-Germain in the Champions League.

• Cầu thủ chạy cánh 18 tuổi dự kiến sẽ phải ngồi ngoài lên đến ba tuần sau khi vấn đề tái xuất hiện sau trận thua 2-1 trước Paris Saint-Germain ở Champions League vào thứ Tư.

"The pain reappeared after the match with PSG," Barcelona said on Friday. "The estimated recovery time is two-to-three weeks."

• "Đau đớn tái xuất hiện sau trận đấu với PSG," Barcelona cho biết vào thứ Sáu. "Thời gian hồi phục dự kiến là từ hai đến ba tuần."

Barcelona made the statement after Yamal had been called up to the national squad, with Spain promptly confirming the news and removing him from their list.

• Barcelona đã đưa ra tuyên bố này sau khi Yamal được triệu tập vào đội tuyển quốc gia, với Tây Ban Nha nhanh chóng xác nhận tin tức và loại anh khỏi danh sách.

Against PSG, Yamal made his first start since August after missing four games while recovering from a groin injury, which drew the ire of Barcelona coach Hansi Flick, who felt it was made worse by playing in September's World Cup qualifiers.

• Trong trận đấu với PSG, Yamal đã lần đầu tiên ra sân từ tháng Tám sau khi bỏ lỡ bốn trận đấu trong quá trình hồi phục chấn thương háng, điều này đã làm HLV Barcelona Hansi Flick bực tức, ông cảm thấy tình trạng này tồi tệ hơn do thi đấu trong các trận vòng loại World Cup tháng Chín.

Spain coach Luis de la Fuente said earlier on Friday that he had no issue with Flick after his criticism of the national team's handling of the teenager.

• HLV Tây Ban Nha Luis de la Fuente cho biết trước đó vào thứ Sáu rằng ông không có vấn đề gì với Flick sau khi ông chỉ trích cách đội tuyển quốc gia xử lý tình trạng của cầu thủ trẻ.

"The risk in football and in sports always exists. If he is playing at his club, he is assuming those risks. We are talking about completely normal situations," said De la Fuente about Yamal.

• "Rủi ro trong bóng đá và thể thao luôn tồn tại. Nếu anh ấy thi đấu cho câu lạc bộ của mình, anh ấy cũng chấp nhận những rủi ro đó. Chúng ta đang nói về những tình huống hoàn toàn bình thường," De la Fuente nói về Yamal.

"There is no conflict with Flick. I was simply surprised by those statements because he has been a national team coach and I thought he had that empathy," De la Fuente said after announcing his squad for the upcoming qualifiers.

• "Không có xung đột với Flick. Tôi chỉ đơn giản là ngạc nhiên về những tuyên bố đó vì ông ấy đã từng là HLV đội tuyển quốc gia và tôi nghĩ ông ấy có sự đồng cảm đó," De la Fuente nói sau khi công bố danh sách cầu thủ cho các trận vòng loại sắp tới.

"You know we have two very important matches; we are playing for World Cup (qualification). It seems like they're in the background, and we're talking about Flick.

• "Bạn biết chúng ta có hai trận đấu rất quan trọng; chúng ta đang đấu tranh để giành quyền tham dự World Cup. Có vẻ như chúng đang ở phía sau, và chúng ta đang nói về Flick.

"We are playing for the World Cup, that is what really matters. The rest is not important. Everyone said what they said, and that's it."

• "Chúng ta đang đấu tranh để giành quyền tham dự World Cup, đó mới là điều thực sự quan trọng. Những điều còn lại không quan trọng. Mọi người đã nói những gì họ nói, và vậy là xong."

No Williams, Carvajal, Morata

• Không có Williams, Carvajal, Morata

Yamal's latest injury also casts doubt over his availability for the Clasico against Real Madrid on Oct. 26.

• Chấn thương mới nhất của Yamal cũng đặt ra nghi ngờ về khả năng tham gia trận El Clasico gặp Real Madrid vào ngày 26 tháng 10.

Spain will be without Nico Williams and Dani Carvajal next week as well, while Alvaro Morata has been left out of the squad after a slow start to the season at Como.

• Tây Ban Nha cũng sẽ không có Nico Williams và Dani Carvajal vào tuần tới, trong khi Alvaro Morata đã bị loại khỏi đội tuyển sau khi có khởi đầu mùa giải chậm chạp tại Como.

Athletic Bilbao winger Williams has not played since picking up a groin injury in the 6-0 win over Turkey. His club had reportedly asked for his playing time to be managed due to physical discomfort.

• Cầu thủ chạy cánh của Athletic Bilbao Williams đã không thi đấu kể từ khi gặp chấn thương háng trong chiến thắng 6-0 trước Thổ Nhĩ Kỳ. Câu lạc bộ của anh được cho là đã yêu cầu quản lý thời gian thi đấu của anh do khó chịu về mặt thể chất.

Spain are top of Group E with six points after two matches. They face Georgia in Elche on Oct. 11 and host Bulgaria in Valladolid three days later.

• Tây Ban Nha đang đứng đầu bảng E với sáu điểm sau hai trận đấu. Họ sẽ gặp Georgia tại Elche vào ngày 11 tháng 10 và tiếp đón Bulgaria tại Valladolid ba ngày sau đó.

Phu Quoc Island, voted the second most beautiful island in Asia last year by readers of American magazine Condé Nast Traveler, is looking for ways to cater to a growing number of Muslim tourists.

• Đảo Phú Quốc, được bình chọn là hòn đảo đẹp thứ hai châu Á năm ngoái bởi độc giả của tạp chí Mỹ Condé Nast Traveler, đang tìm cách phục vụ số lượng ngày càng tăng của du khách Hồi giáo.

Nguyen Vu Khac Huy, chairman of An Giang Province's Tourism Association, highlighted Phu Quoc's potential in attracting Muslim travelers, noting that this market offers significant opportunities for the island's marine and tourism sectors, according to Vietnam National Authority of Tourism.

• Nguyễn Vũ Khắc Huy, Chủ tịch Hiệp hội Du lịch tỉnh An Giang, nhấn mạnh tiềm năng của Phú Quốc trong việc thu hút du khách Hồi giáo, lưu ý rằng thị trường này mang lại cơ hội lớn cho các ngành hàng hải và du lịch của đảo, theo Tổng cục Du lịch Việt Nam.

"We hope that direct flights will soon resume from countries with large Vietnamese Muslim populations, helping to boost the number of Muslim tourists visiting Vietnam," Huy said, as cited by Tuoi Tre newspaper.

• “Chúng tôi hy vọng các chuyến bay trực tiếp sẽ sớm được nối lại từ các quốc gia có đông cộng đồng người Hồi giáo Việt Nam, giúp tăng số lượng du khách Hồi giáo đến Việt Nam,” ông Huy cho biết, theo trích dẫn từ báo Tuổi Trẻ.

The number of Muslim tourists to Vietnam is expected to increase from 2024, with an estimated 650,000 visitors. However, this figure remains modest compared to other Southeast Asian destinations.

• Số lượng du khách Hồi giáo đến Việt Nam dự kiến sẽ tăng từ năm 2024, với ước tính 650.000 lượt khách. Tuy nhiên, con số này vẫn còn khiêm tốn so với các điểm đến khác ở Đông Nam Á.

According to the World Tourism Association, catering to Muslim tourists could generate billions of dollars in revenue for the tourism industry.

• Theo Tổ chức Du lịch Thế giới, phục vụ du khách Hồi giáo có thể mang lại doanh thu hàng tỷ đô la cho ngành du lịch.

The number of Muslim tourists is rising rapidly, projected to reach 230 million by 2028 who can spend an estimated $225 billion, according to the Global Muslim Travel Index 2024.

• Số lượng du khách Hồi giáo đang tăng nhanh chóng, dự kiến đạt 230 triệu người vào năm 2028 và có thể chi tiêu khoảng 225 tỷ đô la, theo Chỉ số Du lịch Hồi giáo Toàn cầu 2024.

Nguyen Trung Thanh, deputy director of the An Giang Department of Tourism, confirmed the rising influx of Muslim international tourists to Phu Quoc, identifying it as a new and growing market for the island's tourism industry, as reported by Lao Dong newspaper.

• Nguyễn Trung Thành, phó giám đốc Sở Du lịch An Giang, xác nhận sự gia tăng của du khách quốc tế Hồi giáo đến Phú Quốc, xác định đây là một thị trường mới và đang phát triển cho ngành du lịch của đảo, theo báo Lao Động.

Tran Van Tan Cuong, director of Vietnam National Halal Co. Ltd., pointed out that the global Muslim population is expanding at an average rate of 1.5% annually and is projected to reach 2.8 billion by 2050, Nhan Dan newspaper reported.

• Trần Văn Tấn Cường, giám đốc Công ty TNHH Halal Quốc gia Việt Nam, chỉ ra rằng dân số Hồi giáo toàn cầu đang tăng trung bình 1,5% mỗi năm và dự kiến sẽ đạt 2,8 tỷ người vào năm 2050, báo Nhân Dân đưa tin.

Countries such as India, Pakistan, and Bangladesh have substantial Muslim populations.

• Các quốc gia như Ấn Độ, Pakistan và Bangladesh có số lượng lớn dân cư Hồi giáo.

Cuong explained that Muslim travelers have specific requirements — food must be free from prohibited substances, and halal hotel rooms must adhere to Islamic principles, including gender-segregated areas and no alcohol.

• Ông Cường giải thích rằng du khách Hồi giáo có những yêu cầu cụ thể — thực phẩm phải không chứa các chất cấm, và phòng khách sạn halal phải tuân thủ các nguyên tắc Hồi giáo, bao gồm các khu vực phân biệt giới tính và không có rượu.

Phu Quoc welcomed 6.5 million visitors from January to September, surpassing last year's total of 5.9 million.

• Phú Quốc đã chào đón 6,5 triệu lượt khách từ tháng 1 đến tháng 9, vượt qua tổng số 5,9 triệu lượt khách của năm ngoái.

Most recently, it ranked third on Travel + Leisure magazine's list of the 10 best islands in the Asia-Pacific region, trailing Bali and Koh Samui.

• Gần đây nhất, Phú Quốc xếp thứ ba trong danh sách 10 hòn đảo tốt nhất khu vực châu Á - Thái Bình Dương của tạp chí Travel + Leisure, sau Bali và Koh Samui.

Last year, Phu Quoc was voted the second most beautiful island in Asia, after Bali of Indonesia, by readers of Condé Nast Traveler.

• Năm ngoái, Phú Quốc được độc giả của Condé Nast Traveler bình chọn là hòn đảo đẹp thứ hai châu Á, sau Bali của Indonesia.

Despite accurate forecasts and authorities’ quick response, Typhoon Bualoi caused severe losses because it created a "multi-hazard compound event," partly because of public complacency, officials said.

• Mặc dù có dự báo chính xác và sự phản ứng nhanh chóng của các cơ quan chức năng, bão Bualoi đã gây thiệt hại nặng nề vì nó tạo ra một sự kiện "hợp chất đa nguy hiểm," một phần do sự tự mãn của công chúng, các quan chức cho biết.

As of Friday morning more than 770,000 families in the Thanh Hoa and Quang Tri remain without power.

• Tính đến sáng thứ Sáu, hơn 770.000 hộ gia đình ở Thanh Hoá và Quảng Trị vẫn chưa có điện.

Economic losses are estimated at VND16 trillion (US$606 million).

• Thiệt hại kinh tế ước tính khoảng 16 nghìn tỷ đồng (606 triệu USD).

Before the storm hit, the National Center for Hydro-Meteorological Forecasting (NCHMF) was constantly providing updates, warning that Bualoi was moving at nearly twice the normal speed of typhoons, was intense, would have a wide impact area, and was likely to bring a combination of threats like high winds, heavy rains, river flooding, flash floods, landslides, and urban inundation.

• Trước khi bão đổ bộ, Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia (NCHMF) liên tục cung cấp các cập nhật, cảnh báo rằng Bualoi đang di chuyển với tốc độ gần gấp đôi so với tốc độ bình thường của các cơn bão, có cường độ mạnh, sẽ có vùng ảnh hưởng rộng và có khả năng mang lại sự kết hợp của các mối đe dọa như gió mạnh, mưa lớn, lũ sông, lũ quét, lở đất và ngập lụt đô thị.

Houses damaged by Typhoon Bualoi in Hoang Giang Commune of Thanh Hoa Province, central Vietnam, Sept. 29, 2025. Photo by Viet Hoang

• Nhà cửa bị hư hỏng do bão Bualoi ở xã Hoàng Giang, tỉnh Thanh Hoá, miền trung Việt Nam, ngày 29 tháng 9 năm 2025. Ảnh của Việt Hoàng

On the rainfall aspect, it warned that between Sept. 27 and 30 the north and central regions between Thanh Hoa and Hue could get 100–300 mm, and even over 400 mm in some places.

• Về khía cạnh mưa, nó cảnh báo rằng từ ngày 27 đến 30 tháng 9, các vùng phía bắc và trung tâm giữa Thanh Hoá và Huế có thể nhận được 100–300 mm, và thậm chí hơn 400 mm ở một số nơi.

In the Red River Delta, home to Hanoi, Hai Phong, Quang Ninh, Hung Yen, Bac Ninh, and Ninh Binh, it forecast 200–400 mm of precipitation, but 600 mm in some places.

• Ở đồng bằng sông Hồng, nơi có Hà Nội, Hải Phòng, Quảng Ninh, Hưng Yên, Bắc Ninh và Ninh Bình, nó dự báo lượng mưa 200–400 mm, nhưng 600 mm ở một số nơi.

In its report on the afternoon of Sept. 29, the Ministry of Agriculture and Environment said the forecasting and warnings were done "relatively well," enabling coordinated action by central and local authorities.

• Trong báo cáo vào chiều ngày 29 tháng 9, Bộ Nông nghiệp và Môi trường cho biết việc dự báo và cảnh báo đã được thực hiện "tương đối tốt," cho phép hành động phối hợp giữa các cơ quan trung ương và địa phương.

Despite all this the losses are substantial.

• Mặc dù vậy, thiệt hại vẫn rất lớn.

To put it in perspective, the most recent storm that made landfall in Vietnam, Kajiki, which hit the central Ha Tinh–Nghe An provinces on Aug. 25 with winds of 61-117 kph, left nine people dead or missing and 77 injured, and losses of an estimated VND2.9 trillion.

• Để đặt nó vào viễn cảnh, cơn bão gần đây nhất đổ bộ vào Việt Nam, Kajiki, đã tấn công các tỉnh trung tâm Hà Tĩnh–Nghệ An vào ngày 25 tháng 8 với gió từ 61-117 km/h, khiến chín người chết hoặc mất tích và 77 người bị thương, và thiệt hại ước tính khoảng 2.9 nghìn tỷ đồng.

So why was Bualoi so deadly?

• Vậy tại sao Bualoi lại nguy hiểm như vậy?

Mai Van Khiem, director of the NCHMF, said Bualoi was unusual in many respects.

• Mai Văn Khiêm, giám đốc NCHMF, cho biết Bualoi là một cơn bão đặc biệt theo nhiều khía cạnh.

It moved over the sea at 30–35 kph and slowed over land and lingered for 12–13 hours, longer than most storms to hit north-central Vietnam.

• Nó di chuyển trên biển với tốc độ 30–35 km/h và chậm lại trên đất liền và tồn tại trong 12–13 giờ, lâu hơn hầu hết các cơn bão đổ bộ vào bắc-trung Việt Nam.

Le Ngoc Quyet, deputy director of the Ha Tinh Province Meteorological and Hydrological Station, said Bualoi was markedly different from other storms in the last 10 years.

• Lê Ngọc Quyết, phó giám đốc Trạm Khí tượng Thủy văn tỉnh Hà Tĩnh, cho biết Bualoi khác biệt rõ rệt so với các cơn bão khác trong 10 năm qua.

Compared with Kajiki, or even Doksuri, which made landfall in 2017, Bualoi was more dangerous.

• So với Kajiki, hoặc thậm chí Doksuri, đổ bộ vào năm 2017, Bualoi nguy hiểm hơn.

Both previous storms developed from tropical depressions off the Philippines, intensified as they moved toward Vietnam, and made landfall in central Vietnam.

• Cả hai cơn bão trước đó đều phát triển từ các vùng áp thấp nhiệt đới ngoài khơi Philippines, tăng cường khi di chuyển về phía Việt Nam, và đổ bộ vào miền trung Việt Nam.

Bualoi's winds did not just hit the shoreline as they pushed far inland. Mountain areas which rarely see damaging winds right after a storm made landfall, such as Huong Khe Commune of Ha Tinh Province, recorded storm-force gusts of around 90 kph or more.

• Gió của Bualoi không chỉ tấn công bờ biển mà còn đẩy sâu vào đất liền. Các khu vực núi hiếm khi thấy gió mạnh gây hư hỏng ngay sau khi bão đổ bộ, như xã Hương Khê, tỉnh Hà Tĩnh, ghi nhận gió mạnh khoảng 90 km/h hoặc hơn.

Typhoon gusts toppled trees, and power lines sagged onto the roadway at Thien Cam Beach in Ha Tinh Province, Sept. 29, 2025. Photo by VnExpress/Duc Hung

• Gió bão lật đổ cây cối và dây điện rơi xuống đường tại bãi biển Thiên Cầm, tỉnh Hà Tĩnh, ngày 29 tháng 9 năm 2025. Ảnh của VnExpress/Đức Hùng

Even in its late stage (day six), when Bualoi came ashore and faced substantial surface friction, it weakened slowly. It made landfall at 0:30 a.m. with winds of 103-117 kph; by 5 a.m. over Ha Tinh–Nghe An it eased to level 75–102; by 7 a.m. it dropped another level, and not until 10 a.m. did it fall to 61-74 kph. For three more hours along the Nghe An–Laos border it maintained at 61-74 kph, only becoming a tropical depression over upper Laos.

• Ngay trong giai đoạn cuối (ngày thứ sáu), khi Bualoi đổ bộ và gặp sự ma sát lớn trên mặt đất, nó suy yếu chậm. Nó đổ bộ lúc 0:30 sáng với gió từ 103-117 km/h; đến 5 giờ sáng ở Hà Tĩnh–Nghệ An nó giảm xuống mức 75–102; đến 7 giờ sáng nó giảm thêm một mức, và không đến 10 giờ sáng mới giảm xuống 61-74 km/h. Trong ba giờ nữa dọc theo biên giới Nghệ An–Lào nó duy trì ở mức 61-74 km/h, chỉ trở thành áp thấp nhiệt đới trên thượng Lào.

The storm battered inland areas for about 13 hours, nearly twice as long as Kajiki (seven hours)—leading to more severe destruction.

• Cơn bão tấn công các khu vực nội địa khoảng 13 giờ, gần gấp đôi thời gian của Kajiki (bảy giờ)—dẫn đến sự phá hủy nghiêm trọng hơn.

"In many years of forecasting, we've rarely seen a storm this strong linger so long over land. Watching the radar, everyone was tense because the storm showed no sign of weakening," Quyet said.

• "Trong nhiều năm dự báo, chúng tôi hiếm khi thấy một cơn bão mạnh như vậy tồn tại lâu như vậy trên đất liền. Xem radar, ai cũng căng thẳng vì cơn bão không có dấu hiệu suy yếu," Quyết cho biết.

More dangerous still were tornadoes embedded in Bualoi.

• Nguy hiểm hơn nữa là các cơn lốc xoáy ẩn trong Bualoi.

At least ten twisters were recorded before, during, and after the storm in Hue City, Ha Tinh, Nghe An, Ninh Binh, Hung Yen, Quang Ninh, and Hai Phong. Though small—only tens to a few hundred meters in diameter—tornado winds can reach 180 kph, even over 300 kph. Because of their small scale, radar and satellites can hardly pinpoint a tornado’s exact position or shape to forecast it, and only warnings are possible.

• Ít nhất mười cơn lốc xoáy đã được ghi nhận trước, trong và sau cơn bão ở thành phố Huế, Hà Tĩnh, Nghệ An, Ninh Bình, Hưng Yên, Quảng Ninh và Hải Phòng. Mặc dù nhỏ—chỉ vài chục đến vài trăm mét đường kính—gió lốc xoáy có thể đạt tới 180 km/h, thậm chí trên 300 km/h. Vì quy mô nhỏ của chúng, radar và vệ tinh khó có thể xác định vị trí hoặc hình dạng chính xác của một cơn lốc xoáy để dự báo, và chỉ có thể cảnh báo.

In reality, at dawn on Sept. 29 a tornado tore through Khanh Thanh Commune of the northern Ninh Binh Province, which does not lie on the path of the storm, collapsing dozens of houses and killing nine people. Residents recalled that "in just a few minutes, the village was devastated, homes collapsed as if it was bombed."

• Thực tế, vào bình minh ngày 29 tháng 9, một cơn lốc xoáy đã xé toạc xã Khánh Thành, tỉnh Ninh Bình miền bắc, nằm ngoài đường đi của cơn bão, làm sập hàng chục ngôi nhà và giết chết chín người. Người dân nhớ lại rằng "chỉ trong vài phút, ngôi làng bị tàn phá, nhà cửa sụp đổ như bị ném bom."

The northern Hung Yen Province also reported two deaths that morning from this extreme phenomenon.

• Tỉnh Hưng Yên miền bắc cũng báo cáo hai người chết vào sáng hôm đó do hiện tượng cực đoan này.

"The combination of strong winds, heavy rain, tornadoes, debris flows, flash floods, and landslides created a rare 'multi-hazard compound event' that exceeded the resilience of infrastructure and ordinary response scenarios," said a meteorological expert who wants to stay anonymous.

• "Sự kết hợp của gió mạnh, mưa lớn, lốc xoáy, dòng chảy đổ, lũ quét và lở đất tạo ra một sự kiện 'hợp chất đa nguy hiểm' hiếm gặp vượt quá khả năng chịu đựng của cơ sở hạ tầng và các kịch bản phản ứng thông thường," một chuyên gia khí tượng muốn giữ danh tính cho biết.

13 hours of Typhoon Bualoi ravaging Vietnam. Video by VnExpress

• 13 giờ bão Bualoi tàn phá Việt Nam. Video của VnExpress

'Complacency in response'

• 'Sự tự mãn trong phản ứng'

In its Sept. 29 afternoon report, the environment ministry said that beyond harsh natural factors, losses from Bualoi were aggravated by "complacency." Some residents failed to fully and strictly follow instructions and advisories, leading to accidents such as returning to boats before the storm had cleared or traveling during gale conditions.

• Trong báo cáo chiều ngày 29 tháng 9, bộ môi trường cho biết ngoài các yếu tố tự nhiên khắc nghiệt, thiệt hại từ Bualoi bị tăng cường do "sự tự mãn." Một số cư dân không hoàn toàn và nghiêm túc tuân theo các hướng dẫn và khuyến cáo, dẫn đến các tai nạn như quay trở lại thuyền trước khi cơn bão đã qua hoặc di chuyển trong điều kiện gió mạnh.

Many localities did not trim trees or brace and reinforce houses, offices, warehouses, and billboards, leading to widespread roof failures and breakage. "In some places, a segment of residents and businesses remained complacent and inattentive, with limited disaster-response skills... resulting in regrettable losses of life and property," the report said.

• Nhiều địa phương không tỉa cây hoặc gia cố và củng cố nhà cửa, văn phòng, kho bãi và bảng quảng cáo, dẫn đến sự thất bại và hư hỏng rộng rãi của mái nhà. "Ở một số nơi, một phần cư dân và doanh nghiệp vẫn tự mãn và không chú ý, với kỹ năng ứng phó thảm họa hạn chế... dẫn đến thiệt hại đáng tiếc về người và tài sản," báo cáo cho biết.

In central Quang Tri Province, although the storm made landfall in the province's north, lingered less time than in Ha Tinh, and rainfall was not extreme, there were still three deaths and eight missing. The victims had stayed on fishing boats moored on the Gianh River when the storm hit, despite an early sea-ban and calls for 145 boats with 810 fishermen to move to safe shelters. Large waves snapped mooring lines, capsizing boats and giving fishermen no time to escape.

• Ở tỉnh Quảng Trị miền trung, mặc dù cơn bão đổ bộ vào phía bắc của tỉnh, tồn tại ít thời gian hơn ở Hà Tĩnh và lượng mưa không cực đoan, vẫn có ba người chết và tám người mất tích. Các nạn nhân đã ở trên thuyền đánh cá neo đậu trên sông Gianh khi cơn bão đổ bộ, mặc dù có lệnh cấm biển sớm và kêu gọi 145 thuyền với 810 ngư dân di chuyển đến nơi trú ẩn an toàn. Sóng lớn làm đứt dây neo, lật thuyền và không cho ngư dân có thời gian để thoát thân.

Fisherman Sa Le, a survivor, recounted: "Thirteen of us had just finished dinner when the boat heeled sharply, water poured in, and within minutes it sank. I was lucky to swim ashore clutching a plastic can. Hired hands can only follow the captain's orders; there's no other choice."

• Ngư dân Sa Lê, một người sống sót, kể lại: "Mười ba người chúng tôi vừa ăn tối xong khi thuyền nghiêng mạnh, nước tràn vào và trong vài phút thuyền bị chìm. Tôi may mắn bơi vào bờ ôm chặt một cái can nhựa. Người lao động chỉ có thể tuân theo lệnh của thuyền trưởng; không có sự lựa chọn nào khác."

Also noting complacency among some residents, Tran Duc Thinh, Chief of Office of the Ha Tinh Steering Committee for Natural Disaster Prevention and Search & Rescue and head of the provincial Irrigation Sub-Department, said preparations before and during the storm were thorough, with thousands of households evacuated.

• Cũng lưu ý sự tự mãn của một số cư dân, Trần Đức Thịnh, Chánh văn phòng Ban Chỉ đạo Phòng chống thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn tỉnh Hà Tĩnh và trưởng phòng Thủy lợi tỉnh, cho biết các chuẩn bị trước và trong cơn bão đã kỹ lưỡng, với hàng ngàn hộ gia đình được di dời.

However, fatalities and injuries still occurred—often when people who returned to their homes to repair damage.

• Tuy nhiên, các ca tử vong và thương tích vẫn xảy ra—thường là khi người dân trở về nhà để sửa chữa thiệt hại.

VnExpress observations in some coastal communes of Nghe An and Ha Tinh found that before landfall many residents, owners of shrimp ponds and fish rafts, refused to take shelter, lingering to move assets.

• Những quan sát của VnExpress ở một số xã ven biển của Nghệ An và Hà Tĩnh cho thấy rằng trước khi bão đổ bộ nhiều cư dân, chủ ao tôm và bè cá, từ chối đi trú ẩn, nán lại để di chuyển tài sản.

"Many incidents did not occur at the storm's peak but during preparations or in post-storm repairs, all due to poor safety awareness," a commune leader in Ha Tinh said.

• "Nhiều sự cố không xảy ra ở đỉnh điểm của cơn bão mà trong quá trình chuẩn bị hoặc sửa chữa sau bão, tất cả đều do ý thức an toàn kém," một lãnh đạo xã ở Hà Tĩnh cho biết.

The Ministry of Agriculture and Environment said that to reduce typhoon losses, beyond upgrading dikes, power grids, and housing, communities must be educated in disaster-response skills. In particular, scenarios should be developed for new extreme phenomena such as tornadoes, and for urban flood prevention in places rarely struck by a storm's eye but prone to torrential rain, like Hanoi.

• Bộ Nông nghiệp và Môi trường cho biết để giảm thiệt hại từ bão, ngoài việc nâng cấp đê, lưới điện và nhà cửa, cộng đồng phải được giáo dục về kỹ năng ứng phó thảm họa. Đặc biệt, nên phát triển các kịch bản cho các hiện tượng cực đoan mới như lốc xoáy, và cho việc phòng ngừa lũ đô thị ở những nơi hiếm khi bị mắt bão đánh nhưng dễ chịu mưa lớn, như Hà Nội.

"People are used to coping with windstorms, but Bualoi is a fresh reminder that no preparation is excessive when natural hazards are increasingly unpredictable," said Le Ngoc Quyet, Deputy Director of the Ha Tinh Meteorological and Hydrological Station.

• "Người dân đã quen với việc ứng phó với bão gió, nhưng Bualoi là một lời nhắc nhở mới rằng không có sự chuẩn bị nào là quá mức khi các nguy cơ thiên nhiên ngày càng khó lường," Lê Ngọc Quyết, Phó giám đốc Trạm Khí tượng Thủy văn tỉnh Hà Tĩnh cho biết.