Why prices of daily goods seem to rise faster than inflation data dictates

The consumer price index has risen by only 3% year-on-year in HCMC, but local resident Hanh says her family’s actual expenses seemed to have risen by "10 time that figure."

• Chỉ số giá tiêu dùng chỉ tăng 3% so với cùng kỳ năm ngoái ở TP.HCM, nhưng cư dân địa phương là chị Hạnh nói rằng chi phí thực tế của gia đình chị dường như đã tăng "gấp 10 lần con số đó."

She asserts that her monthly spending has increased by over 30% from a year earlier, including on rent and her children’s school fees among others.

• Chị cho rằng chi tiêu hàng tháng của gia đình đã tăng hơn 30% so với một năm trước, bao gồm cả tiền thuê nhà và học phí của các con chị, cùng các khoản khác.

Another city resident, Lam, says her family has stopped eating out this year due to rising utility, tuition and food bills.

• Một cư dân khác của thành phố, chị Lam, nói rằng gia đình chị đã ngừng ăn ngoài năm nay do hóa đơn tiện ích, học phí và giá thực phẩm tăng cao.

A typical family meal now costs VND200,000 (US$7.58) compared to VND120,000 last year, she adds.

• Một bữa ăn gia đình điển hình hiện nay tốn 200.000 VND (7,58 USD) so với 120.000 VND năm ngoái, chị nói thêm.

A customer shops in a supermarket in HCMC. Photo by VnExpress/Thi Ha

• Một khách hàng mua sắm trong siêu thị ở TP.HCM. Ảnh của VnExpress/Thi Hà

Analysts say that the gap between CPI figures and citizens’ perception of rising prices is a common global phenomenon.

• Các nhà phân tích cho rằng khoảng cách giữa số liệu CPI và cảm nhận của người dân về giá cả tăng là hiện tượng phổ biến trên toàn cầu.

Nguyen Trung Tien, deputy director general of the General Statistics Office, says surveys in Europe in 2022 showed that when rising gas and food prices pushed inflation to 9-10%, people felt their expenses had gone up by 30-40%.

• Ông Nguyễn Trung Tiến, phó tổng cục trưởng Tổng cục Thống kê, cho biết các cuộc khảo sát ở châu Âu năm 2022 cho thấy khi giá xăng và thực phẩm tăng đẩy lạm phát lên 9-10%, người dân cảm thấy chi phí của họ đã tăng 30-40%.

In the U.S., a 7-8% CPI increase is perceived by many as a 20-30% hike in living costs.

• Ở Mỹ, mức tăng CPI 7-8% được nhiều người cảm nhận như một mức tăng 20-30% trong chi phí sống.

Tien says there is a lag between actual price rises and their reflection in the CPI.

• Ông Tiến nói rằng có một độ trễ giữa mức tăng giá thực tế và sự phản ánh của nó trong CPI.

For instance, if fuel prices rise mid-month, the index for that month registers only part of the increase since prices were lower early in the month while consumers are already paying the higher costs, he says.

• Ví dụ, nếu giá nhiên liệu tăng vào giữa tháng, chỉ số của tháng đó chỉ ghi nhận một phần của sự tăng vì giá đã thấp hơn vào đầu tháng trong khi người tiêu dùng đã phải trả giá cao hơn, ông nói.

Bedsides, the CPI basket excludes some major urban expenses such as mortgage interest and private tutoring, he points out.

• Ngoài ra, rổ hàng hóa CPI không bao gồm một số chi phí đô thị lớn như lãi suất thế chấp và học thêm tư nhân, ông chỉ ra.

He warns about the deleterious effect of any weakening of consumer demand on production and employment.

• Ông cảnh báo về tác động tiêu cực của bất kỳ sự suy yếu nào của nhu cầu tiêu dùng đối với sản xuất và việc làm.

"Household consumption accounts for more than 55% of GDP. If demand contracts, it risks creating a negative cycle: rising living costs, slower production, shrinking jobs, and further weakening of consumption."

• "Tiêu thụ hộ gia đình chiếm hơn 55% GDP. Nếu nhu cầu giảm, nó có nguy cơ tạo ra một chu kỳ tiêu cực: chi phí sống tăng, sản xuất chậm lại, việc làm giảm và tiêu dùng tiếp tục yếu đi."

Economist Dinh The Hien says food and public service costs have risen mostly due to higher rents and new tax regulations for smaller vendors, who in turn raise their prices to offset higher expenses.

• Nhà kinh tế học Đinh Thế Hiển cho biết chi phí thực phẩm và dịch vụ công cộng đã tăng chủ yếu do tiền thuê nhà cao hơn và các quy định thuế mới đối với các nhà bán lẻ nhỏ, những người sau đó tăng giá để bù đắp chi phí cao hơn.

"This trend can reduce spending and weaken the economy."

• "Xu hướng này có thể giảm chi tiêu và làm suy yếu nền kinh tế."

Nguyen Duc Do, deputy director of the Institute of Financial Economics, says people’s perception of inflation is influenced by longer timeframes.

• Ông Nguyễn Đức Độ, phó giám đốc Viện Kinh tế Tài chính, nói rằng cảm nhận của người dân về lạm phát bị ảnh hưởng bởi khung thời gian dài hơn.

A 3% increase in CPI is measured over a year, but people usually recall prices over longer horizons, and so they feel inflation is higher than indicated by official data, he explains.

• Mức tăng 3% trong CPI được đo trong vòng một năm, nhưng người dân thường nhớ giá cả trong khoảng thời gian dài hơn, do đó họ cảm thấy lạm phát cao hơn so với dữ liệu chính thức, ông giải thích.

Over the past decade CPI has averaged 3% a year, meaning prices have risen by 34.4%.

• Trong thập kỷ qua, CPI trung bình là 3% mỗi năm, có nghĩa là giá cả đã tăng 34,4%.

Hien suggests Vietnam should develop more detailed indices reflecting specific regions and product groups rather than relying on only CPI.

• Ông Hiển đề xuất Việt Nam nên phát triển các chỉ số chi tiết hơn phản ánh các khu vực và nhóm sản phẩm cụ thể thay vì chỉ dựa vào CPI.

He questions the government’s "price stabilization" policies for competitive goods, arguing that pricing should be left to the market. Businesses will then be forced to innovate and cut costs to survive, he says.

• Ông đặt câu hỏi về các chính sách "bình ổn giá" của chính phủ đối với hàng hóa cạnh tranh, cho rằng giá cả nên được để lại cho thị trường. Các doanh nghiệp sau đó sẽ buộc phải đổi mới và cắt giảm chi phí để tồn tại, ông nói.

The government should only regulate monopoly sectors such as transport, electricity, and infrastructure, he adds.

• Chính phủ chỉ nên điều chỉnh các ngành độc quyền như vận tải, điện lực và hạ tầng, ông thêm.

Overall, analysts believe an inflation rate of 3% does not threaten economic stability.

• Nhìn chung, các nhà phân tích tin rằng tỷ lệ lạm phát 3% không đe dọa sự ổn định kinh tế.

The greater concern is that household income growth is failing to keep up even as the prices of certain essential goods rise disproportionately, especially for lower- and middle-income people, they say.

• Mối quan tâm lớn hơn là sự tăng trưởng thu nhập hộ gia đình không theo kịp thậm chí khi giá của một số hàng hóa thiết yếu tăng không tỷ lệ, đặc biệt là đối với người có thu nhập thấp và trung bình, họ nói.

"The challenge is not just keeping CPI low, but ensuring wages grow enough for people to maintain their standard of living. Without that, low inflation alone brings little relief," Do said.

• "Thách thức không chỉ là giữ CPI ở mức thấp, mà còn đảm bảo mức lương tăng đủ để người dân duy trì mức sống của họ. Nếu không, lạm phát thấp một mình không mang lại nhiều sự nhẹ nhõm," ông Độ nói.