S. Korea's opposition moves to impeach acting president

South Korea fell in a political crisis when President Yoon Suk Yeol, currently suspended, declared martial law on December 3.

• Hàn Quốc rơi vào khủng hoảng chính trị khi Tổng thống Yoon Suk Yeol, hiện đang bị đình chỉ, ban bố thiết quân luật vào ngày 3 tháng 12.

Yoon was stripped of his duties by parliament on December 14 over the dramatic declaration, but a constitutional court ruling upholding the decision by lawmakers is necessary to complete the impeachment process.

• Yoon đã bị quốc hội tước bỏ quyền lực vào ngày 14 tháng 12 vì tuyên bố thiết quân luật kịch tính, nhưng một phán quyết của tòa án hiến pháp ủng hộ quyết định của các nhà lập pháp là cần thiết để hoàn tất quá trình luận tội.

The court is however currently short of three judges. While it can go ahead with its six members on the bench, a single dissenting vote would reinstate Yoon.

• Tuy nhiên, tòa án hiện đang thiếu ba thẩm phán. Mặc dù tòa án có thể tiến hành với sáu thành viên hiện tại, chỉ cần một phiếu chống lại sẽ phục hồi chức vụ cho Yoon.

The opposition wants Han to approve three more nominees to fill the 9-member bench, something that he has so far refused to do, essentially leaving both sides in a deadlock.

• Phe đối lập muốn Han phê duyệt ba đề cử nữa để lấp đầy số ghế 9 thành viên, điều mà ông đã từ chối cho đến nay, khiến cả hai bên rơi vào bế tắc.

The opposition Democratic Party therefore says the acting president should be impeached too.

• Do đó, Đảng Dân chủ đối lập cho rằng tổng thống tạm quyền cũng nên bị luận tội.

"We have filed the motion... and will report it to the plenary session today," MP Park Sung-joon told reporters at the National Assembly of the action against Han.

• "Chúng tôi đã nộp đơn... và sẽ báo cáo tại phiên họp toàn thể hôm nay," nghị sĩ Park Sung-joon nói với các phóng viên tại Quốc hội về hành động đối với Han.

"We will put it to a vote tomorrow."

• "Chúng tôi sẽ đưa ra biểu quyết vào ngày mai."

Han's refusal to formally appoint the three judges proves that he "does not have the will or qualification to uphold the constitution," the Democratic Party's floor leader Park Chan-dae told reporters.

• Sự từ chối của Han trong việc bổ nhiệm chính thức ba thẩm phán chứng tỏ rằng ông "không có ý chí hoặc tư cách để duy trì hiến pháp," lãnh đạo sàn của Đảng Dân chủ Park Chan-dae nói với các phóng viên.

Han has said that he would certify the judges' appointments only if his ruling People Power Party (PPP) and the opposition reach a compromise on the nominees.

• Han đã nói rằng ông sẽ xác nhận các bổ nhiệm của thẩm phán chỉ khi đảng cầm quyền People Power Party (PPP) của ông và phe đối lập đạt được thỏa hiệp về các ứng cử viên.

"The consistent principle embedded in our constitution and laws is to refrain from exercising significant exclusive presidential powers, including the appointment of constitutional institutions," Han argued.

• "Nguyên tắc nhất quán được lồng ghép trong hiến pháp và luật pháp của chúng ta là kiềm chế việc sử dụng các quyền lực tổng thống đáng kể, bao gồm việc bổ nhiệm các cơ quan hiến pháp," Han lập luận.

"A consensus between the ruling and opposition parties in the National Assembly, representing the people, must first be reached," added the 75-year-old career bureaucrat.

• "Sự đồng thuận giữa các đảng cầm quyền và đối lập trong Quốc hội, đại diện cho nhân dân, phải được đạt trước," viên chức hành chính 75 tuổi này nói thêm.

If the opposition passes the impeachment motion against Han in Friday's vote, it would mark the first time democratic South Korea has impeached an acting president.

• Nếu phe đối lập thông qua đơn luận tội Han trong cuộc bỏ phiếu vào thứ Sáu, đây sẽ là lần đầu tiên Hàn Quốc dân chủ luận tội một tổng thống tạm quyền.

In Han's place, Finance Minister Choi Sang-mok would step in as acting president.

• Thay thế Han, Bộ trưởng Tài chính Choi Sang-mok sẽ đảm nhận vai trò tổng thống tạm quyền.

Duty violated

• Vi phạm nhiệm vụ

In the impeachment motion, the opposition accuses Han of violating his duty as acting president, citing his refusal to formally appoint the judges and promulgate two special probe bills to investigate Yoon's short-lived imposition of martial law and graft allegations involving his wife, Kim Keon Hee.

• Trong đơn luận tội, phe đối lập cáo buộc Han vi phạm nhiệm vụ của mình với tư cách tổng thống tạm quyền, trích dẫn việc ông từ chối bổ nhiệm chính thức các thẩm phán và ban hành hai dự luật điều tra đặc biệt để điều tra việc Yoon ban bố thiết quân luật ngắn ngủi và các cáo buộc tham nhũng liên quan đến vợ ông, Kim Keon Hee.

Earlier this week, Han rejected the opposition's demand for the special bills that would establish two independent investigative bodies to probe the first couple, prompting warnings of impeachment from the Democratic Party.

• Đầu tuần này, Han đã từ chối yêu cầu của phe đối lập về các dự luật đặc biệt sẽ thành lập hai cơ quan điều tra độc lập để điều tra cặp đôi này, dẫn đến cảnh báo luận tội từ Đảng Dân chủ.

Han is "intentionally avoiding the special investigation to probe those involved in the insurrection and has clearly stated his intention to reject the appointments of three Constitutional Court judges," the motion reads.

• Han "cố ý tránh cuộc điều tra đặc biệt để điều tra những người liên quan đến cuộc nổi loạn và đã rõ ràng tuyên bố ý định từ chối bổ nhiệm ba thẩm phán Tòa án Hiến pháp," đơn luận tội viết.

Such actions, it adds, are "in violation of a public official's duty to uphold the law... and serve the public."

• Những hành động như vậy, đơn luận tội thêm, là "vi phạm nghĩa vụ của một công chức trong việc duy trì pháp luật... và phục vụ công chúng."

If the opposition succeeds in their bid on Friday, South Korea will see its second impeachment of a head of state in less than two weeks, further destabilizing its vibrant political scene.

• Nếu phe đối lập thành công trong nỗ lực của họ vào thứ Sáu, Hàn Quốc sẽ chứng kiến lần luận tội thứ hai của một người đứng đầu nhà nước trong chưa đầy hai tuần, làm bất ổn thêm tình hình chính trị sôi động của nước này.

Separately, Yoon faces criminal charges of insurrection over his martial law declaration, which could result in life imprisonment or even the death penalty.

• Ngoài ra, Yoon đang đối mặt với các cáo buộc hình sự về việc nổi loạn do tuyên bố thiết quân luật, có thể dẫn đến án tù chung thân hoặc thậm chí tử hình.

Yoon was ordered a third time on Thursday to appear for questioning on the morning of the 29th, days after he refused a summons to do so on Christmas day.

• Yoon đã được yêu cầu lần thứ ba vào thứ Năm để xuất hiện điều tra vào sáng ngày 29, vài ngày sau khi ông từ chối triệu tập để làm điều đó vào ngày Giáng sinh.