First US pope as Robert Francis Prevost becomes Leo XIV

Tens of thousands of well-wishers cheered as Leo, successor to the late Pope Francis, appeared on the balcony of St Peter's Basilica to deliver the first address of his ministry.

• Hàng chục ngàn người chúc mừng đã reo hò khi Leo, người kế vị cố Giáo hoàng Phanxicô, xuất hiện trên ban công của Vương cung thánh đường Thánh Peter để gửi thông điệp đầu tiên của mình.

"To all people, wherever they are, to all peoples, to the whole Earth, peace be with you," a smiling Leo told the crowd.

• "Đến tất cả mọi người, ở bất cứ đâu, đến tất cả các dân tộc, đến toàn thế giới, xin bình an ở cùng các bạn," Leo mỉm cười nói với đám đông.

"Help us, and each other, to build bridges through dialogue, through encounter, to come together as one people, always in peace."

• "Hãy giúp chúng tôi, và nhau, xây dựng những cây cầu thông qua đối thoại, qua cuộc gặp gỡ, để cùng nhau hợp nhất như một dân tộc, luôn sống trong hòa bình."

Leo's speech drew warm applause, especially a section where the prelate -- who spent many years in Peru -- broke into Spanish, and also when he paid tribute to his popular predecessor Francis, who died last month.

• Bài phát biểu của Leo đã nhận được những tràng pháo tay nồng nhiệt, đặc biệt là phần mà giáo hoàng - người đã dành nhiều năm ở Peru - nói bằng tiếng Tây Ban Nha, và cũng khi ông tôn vinh người tiền nhiệm nổi tiếng của mình là Francis, người đã qua đời tháng trước.

"We still keep in our ears that weak, but always courageous, voice of Pope Francis blessing Rome," he said, referring to the ailing Argentine's Easter Sunday address, a day before his death.

• "Chúng ta vẫn còn giữ trong tai giọng nói yếu ớt nhưng luôn can đảm của Giáo hoàng Phanxicô ban phước cho Rome," ông nói, nhắc đến bài phát biểu Chủ nhật Phục sinh của người Argentina đau yếu, một ngày trước khi ông qua đời.

"We must seek together how to be a missionary Church, a Church that builds bridges, which hold dialogues, which is always open," he said.

• "Chúng ta phải cùng nhau tìm cách trở thành một Giáo hội truyền giáo, một Giáo hội xây dựng cầu nối, có đối thoại, luôn mở cửa," ông nói.

'Great honor'

• 'Danh dự lớn lao'

The 69-year-old Prevost had been talked about as among the "papabili" -- cardinals thought qualified for the papacy -- and as someone who could defend and further Francis's legacy.

• Prevost, 69 tuổi, đã được nhắc đến như một trong những "papabili" - những hồng y được coi là đủ điều kiện cho giáo hoàng - và là người có thể bảo vệ và tiếp tục di sản của Francis.

But he was not a globally-recognized figure among the Catholic rank and file.

• Nhưng ông không phải là một nhân vật được nhận diện toàn cầu trong hàng ngũ Công giáo.

World leaders raced to welcome his election as the 267th pope and promise to work with the Church on global issues at a time of great geopolitical uncertainty.

• Các lãnh đạo thế giới đã nhanh chóng chào đón cuộc bầu chọn của ông là vị giáo hoàng thứ 267 và hứa sẽ hợp tác với Giáo hội về các vấn đề toàn cầu trong thời kỳ bất ổn địa chính trị lớn.

Leo, who spent years as a missionary in Peru, now faces a momentous task. As well as asserting his moral voice on a conflict-torn world stage, he must try to unite a divided Church and tackle burning issues such as the continued fall-out from the sexual abuse scandal.

• Leo, người đã dành nhiều năm làm nhà truyền giáo ở Peru, hiện đang đối mặt với một nhiệm vụ trọng đại. Cũng như khẳng định tiếng nói đạo đức của mình trên sân khấu thế giới đầy xung đột, ông phải cố gắng đoàn kết một Giáo hội bị chia rẽ và giải quyết các vấn đề nóng bỏng như hậu quả tiếp tục từ vụ bê bối lạm dụng tình dục.

As Cardinal Prevost, the new pope had defended the poor and underprivileged and had reposted articles online critical of U.S. President Donald Trump's anti-migrant policies, but the White House chief nevertheless welcomed the election.

• Là Hồng y Prevost, giáo hoàng mới đã bảo vệ người nghèo và thiệt thòi và đã đăng lại các bài viết trực tuyến chỉ trích chính sách chống di cư của Tổng thống Mỹ Donald Trump, nhưng người đứng đầu Nhà Trắng vẫn chào đón cuộc bầu chọn này.

"Congratulations to Cardinal Robert Francis Prevost, who was just named pope," Trump said in a post on his social media platform.

• "Chúc mừng Hồng y Robert Francis Prevost, người vừa được bầu làm giáo hoàng," Trump nói trong một bài đăng trên nền tảng truyền thông xã hội của mình.

"It is such an honor to realize that he is the first American Pope. What excitement, and what a Great Honor for our Country."

• "Thật là một vinh dự khi nhận ra rằng ông là Giáo hoàng người Mỹ đầu tiên. Thật là phấn khích, và thật là một Danh dự Lớn lao cho Đất nước chúng ta."

It was not known how many ballots it took to elect Leo XIV, but the conclave followed recent history in wrapping up in less than two days.

• Không rõ cần bao nhiêu phiếu bầu để bầu chọn Leo XIV, nhưng mật nghị đã kết thúc nhanh chóng trong chưa đầy hai ngày.

While the details of the election will forever remain secret, the new pope had to secure at least two-thirds of votes to be elected.

• Mặc dù chi tiết của cuộc bầu chọn sẽ mãi mãi được giữ bí mật, giáo hoàng mới phải đảm bảo ít nhất hai phần ba số phiếu để được bầu chọn.

'Amazing'

• 'Tuyệt vời'

The crowds had swelled with emotion when white smoke billowed into the sky from the Sistine Chapel chimney Thursday, signalling an election on the cardinals' second day of voting.

• Đám đông đã tràn ngập cảm xúc khi khói trắng bốc lên bầu trời từ ống khói Nhà nguyện Sistine vào thứ Năm, báo hiệu một cuộc bầu chọn thành công trong ngày thứ hai bỏ phiếu của các hồng y.

The bells of St Peter's Basilica and churches across Rome rang out and crowds rushed towards the square to watch the balcony of the basilica, fitted out with red curtains for the first address from the new pope, who was introduced in Latin.

• Tiếng chuông của Vương cung thánh đường Thánh Peter và các nhà thờ trên khắp Rome vang lên và đám đông đổ xô về phía quảng trường để xem ban công của vương cung thánh đường, được trang bị rèm đỏ cho bài phát biểu đầu tiên của giáo hoàng mới, người được giới thiệu bằng tiếng Latin.

"It's an amazing feeling," said an elated Joseph Brian, a 39-year-old chef from Belfast in Northern Ireland, who came with his mother to Rome for the spectacle.

• "Thật là một cảm giác tuyệt vời," Joseph Brian, một đầu bếp 39 tuổi từ Belfast, Bắc Ireland, người đã đến Rome cùng mẹ để xem sự kiện này, nói với niềm vui sướng.

"I'm not an overly religious person but, being here with all these people just blew me away," he told AFP as people around him jumped up and down in excitement.

• "Tôi không phải là người quá sùng đạo nhưng, ở đây cùng tất cả những người này đã làm tôi choáng ngợp," anh nói với AFP khi những người xung quanh nhảy lên và hò reo phấn khích.

There were euphoric scenes as one priest sat on someone's shoulders waving a Brazilian flag and another lifted a heavy crucifix into the air in jubilation.

• Có những cảnh hân hoan khi một linh mục ngồi trên vai của một người nào đó vẫy cờ Brazil và một người khác nâng cao một cây thánh giá nặng trong niềm vui sướng.

'Habemus Papam'

• 'Habemus Papam'

"Habemus Papam, woooo!" howled Bruna Hodara, 41, from Brazil, echoing the words to be spoken on the balcony as the new pope is introduced.

• "Habemus Papam, woooo!" Bruna Hodara, 41 tuổi, từ Brazil, hét lên, lặp lại những từ sẽ được nói trên ban công khi giáo hoàng mới được giới thiệu.

She, like others, recorded the historic moment on her phone, as others waved flags and cried out "Viva Il Papa!" -- "Long live the pope!" in Italian.

• Cô, như nhiều người khác, đã ghi lại khoảnh khắc lịch sử trên điện thoại của mình, khi những người khác vẫy cờ và hô to "Viva Il Papa!" - "Giáo hoàng muôn năm!" bằng tiếng Ý.

"It's a once in a lifetime opportunity to be here to see the pope. It's really special... I'm excited!" said Florian Fried, a 15-year-old from Munich, Germany.

• "Đó là một cơ hội chỉ có một lần trong đời để có mặt ở đây để thấy giáo hoàng. Thật sự đặc biệt... Tôi rất phấn khích!" Florian Fried, 15 tuổi, từ Munich, Đức, nói.

The papal inauguration usually takes place less than a week after the election with a mass celebrated before political and religious leaders from around the world.

• Lễ nhậm chức giáo hoàng thường diễn ra trong vòng chưa đầy một tuần sau cuộc bầu chọn với một thánh lễ được cử hành trước các nhà lãnh đạo chính trị và tôn giáo từ khắp nơi trên thế giới.

Ahead of that, Leo will lead a mass Friday for cardinals in the Sistine Chapel and recite the Regina Caeli prayer in St Peter's Square on Sunday.

• Trước đó, Leo sẽ dẫn dắt một thánh lễ vào thứ Sáu cho các hồng y trong Nhà nguyện Sistine và đọc kinh Regina Caeli tại Quảng trường Thánh Peter vào Chủ nhật.

He will also hold an audience for the world's media on Monday.

• Ông cũng sẽ tổ chức một buổi gặp gỡ với giới truyền thông thế giới vào thứ Hai.

Vatican spokesman Matteo Bruni told journalists Prevost's choice of papal name was "a clear reference to the social doctrine of the Church".

• Người phát ngôn Vatican Matteo Bruni nói với các nhà báo rằng việc Prevost chọn tên giáo hoàng là "một tham chiếu rõ ràng đến học thuyết xã hội của Giáo hội".

The previous Leo -- Leo XIII, who was pope at the end of the 19th century -- was a determined defender of the rights of workers.

• Leo trước đó - Leo XIII, người là giáo hoàng vào cuối thế kỷ 19 - là một người bảo vệ kiên quyết quyền của người lao động.

Francis died aged 88 after a 12-year papacy during which he sought to forge a more compassionate Church.

• Francis qua đời ở tuổi 88 sau 12 năm làm giáo hoàng trong đó ông cố gắng xây dựng một Giáo hội nhân ái hơn.

While he provoked anger from conservatives with his progressive approach, there had been many Catholics calling for a successor in his vein.

• Mặc dù ông đã gây ra sự giận dữ từ những người bảo thủ với cách tiếp cận tiến bộ của mình, đã có nhiều người Công giáo kêu gọi một người kế vị theo đường lối của ông.

Some 80 percent of the cardinals who voted for Prevost were appointed by Francis.

• Khoảng 80% các hồng y đã bỏ phiếu cho Prevost được bổ nhiệm bởi Francis.

With electors hailing from 70 countries around the world, it was the most international conclave ever.

• Với các cử tri đến từ 70 quốc gia trên thế giới, đó là mật nghị quốc tế nhất từ trước đến nay.