50 years later, Vietnam's battlefields draw retrospective veterans and other tourists

And thousands of Americans and Vietnamese know them as the graveyards of loved ones who died fighting more than a half-century ago.

• Và hàng ngàn người Mỹ và Việt Nam biết đến chúng như những nghĩa trang của những người thân đã hy sinh trong cuộc chiến hơn nửa thế kỷ trước.

Today the battlefields of Vietnam are sites of pilgrimage for veterans from both sides who fought there, and tourists wanting to see firsthand where the war was waged.

• Ngày nay, các chiến trường của Việt Nam là nơi hành hương của các cựu chiến binh từ cả hai phía đã chiến đấu ở đó, và du khách muốn tận mắt chứng kiến nơi chiến tranh đã diễn ra.

"It was a war zone when I was here before," reflected U.S. Army veteran Paul Hazelton as he walked with his wife through the grounds of the War Remnants Museum in Ho Chi Minh City, which was known as Saigon when he served there.

• "Nó từng là một vùng chiến sự khi tôi ở đây trước đó," cựu binh Quân đội Mỹ Paul Hazelton hồi tưởng khi ông cùng vợ đi qua khuôn viên Bảo tàng Chứng tích Chiến tranh ở Thành phố Hồ Chí Minh, nơi từng được biết đến là Sài Gòn khi ông phục vụ ở đó.

A tourist looks at a U.S Air Force attack jet used during the Vietnam war on display at the War Remnants Museum in Ho Chi Minh City, Feb. 22, 2025. Photo by AP

• Một du khách ngắm nhìn chiếc máy bay tấn công của Không quân Mỹ được sử dụng trong Chiến tranh Việt Nam trưng bày tại Bảo tàng Chứng tích Chiến tranh ở Thành phố Hồ Chí Minh, ngày 22 tháng 2 năm 2025. Ảnh của AP

Hazelton's tour just shy of his 80th birthday took him back for the first time to places he served as a young draftee, including Hue, the former Phu Bai Combat Base on the city's outskirts, and Da Nang, which was a major base for both American and South Vietnamese forces.

• Chuyến tham quan của Hazelton ngay trước sinh nhật lần thứ 80 của ông đã đưa ông trở lại lần đầu tiên tới những nơi ông đã phục vụ khi còn trẻ, bao gồm Huế, căn cứ chiến đấu Phú Bài cũ ở ngoại ô thành phố, và Đà Nẵng, nơi từng là một căn cứ quan trọng cho cả lực lượng Mỹ và Nam Việt Nam.

"Everywhere you went, you know, it was occupied territory with our military, now you just see the hustle and bustle and the industry, and it's remarkable," he said.

• "Mọi nơi bạn đi, bạn biết đấy, đều là lãnh thổ bị quân đội chúng ta chiếm đóng, bây giờ bạn chỉ thấy sự hối hả và nhộn nhịp và các ngành công nghiệp, thật đáng ngạc nhiên," ông nói.

"I'm just glad that we're now trading and friendly with Vietnam. And I think both sides are benefiting from it."

• "Tôi rất vui vì bây giờ chúng ta đang giao thương và thân thiện với Việt Nam. Và tôi nghĩ cả hai phía đều hưởng lợi từ điều đó."

The history and the museum recounting it

• Lịch sử và bảo tàng kể lại điều đó

Vietnam's war with the United States lasted for nearly 20 years from 1955 to 1975, with more than 58,000 Americans killed and many times that number of Vietnamese.

• Chiến tranh của Việt Nam với Hoa Kỳ kéo dài gần 20 năm từ năm 1955 đến năm 1975, với hơn 58.000 người Mỹ thiệt mạng và số người Việt Nam thiệt mạng nhiều gấp nhiều lần.

For Vietnam, it started almost immediately after the nearly decadelong fight to expel the colonial French, who were supported by Washington, which culminated with the decisive defeat of French forces at Dien Bien Phu in 1954.

• Đối với Việt Nam, nó bắt đầu gần như ngay sau cuộc chiến kéo dài gần một thập kỷ để đuổi quân Pháp thuộc địa, được Washington hỗ trợ, mà đỉnh điểm là chiến thắng quyết định của quân Pháp tại Điện Biên Phủ năm 1954.

The end of French Indochina meant major changes in the region, including the partitioning of Vietnam into North Vietnam under Ho Chi Minh, and U.S.-aligned South Vietnam.

• Sự kết thúc của Đông Dương thuộc Pháp đã mang lại những thay đổi lớn trong khu vực, bao gồm việc chia cắt Việt Nam thành miền Bắc Việt Nam dưới sự lãnh đạo của Hồ Chí Minh, và miền Nam Việt Nam liên kết với Hoa Kỳ.

This year marks the 50th anniversary of the fall of Saigon, and the 30th anniversary of the reestablishment of diplomatic relations between the U.S. and Vietnam.

• Năm nay đánh dấu kỷ niệm 50 năm ngày Sài Gòn thất thủ, và kỷ niệm 30 năm thiết lập lại quan hệ ngoại giao giữa Hoa Kỳ và Việt Nam.

Tourism has rebounded rapidly since the Covid-19 pandemic and is now a critical driver of Vietnam's growth, the fastest in the region, accounting for roughly one in nine jobs in the country. Vietnam had more than 17.5 million foreign visitors in 2024, close to the record 18 million set in 2019 before the pandemic.

• Du lịch đã phục hồi nhanh chóng kể từ đại dịch Covid-19 và hiện là động lực quan trọng cho sự phát triển của Việt Nam, nhanh nhất trong khu vực, đóng góp khoảng một trong chín công việc tại đất nước này. Việt Nam đã đón hơn 17,5 triệu du khách quốc tế vào năm 2024, gần với kỷ lục 18 triệu đạt được vào năm 2019 trước đại dịch.

The War Remnants Museum attracts some 500,000 visitors a year, about two-thirds of whom are foreigners. Its exhibits focus on American war crimes and atrocities like the My Lai massacre and the devastating effects of Agent Orange, a defoliant widely used during the war.

• Bảo tàng Chứng tích Chiến tranh thu hút khoảng 500.000 du khách mỗi năm, khoảng hai phần ba trong số đó là người nước ngoài. Các triển lãm của nó tập trung vào tội ác chiến tranh và hành động tàn bạo của Mỹ như vụ thảm sát Mỹ Lai và những tác động tàn phá của chất độc màu da cam, một loại chất diệt cỏ được sử dụng rộng rãi trong chiến tranh.

The U.S. was to open the first exhibit of its own at the museum this year, detailing Washington's extensive efforts to remediate wartime damage, but it is indefinitely on hold after the Trump administration slashed foreign aid.

• Hoa Kỳ dự định mở triển lãm đầu tiên của riêng mình tại bảo tàng vào năm nay, chi tiết về nỗ lực rộng lớn của Washington để khắc phục hậu quả chiến tranh, nhưng nó đã bị hoãn vô thời hạn sau khi chính quyền Trump cắt giảm viện trợ nước ngoài.

Other wartime sites in Saigon, which was the capital of South Vietnam, include the South Vietnamese president's Independence Palace where North Vietnamese tanks famously crashed through the gates as they took the city and the Rex Hotel where the U.S. held press briefings derisively dubbed the Five O'clock Follies for their paucity of credible information.

• Các địa điểm chiến tranh khác ở Sài Gòn, thủ đô của Nam Việt Nam, bao gồm Dinh Độc Lập của tổng thống Nam Việt Nam, nơi xe tăng của quân đội Bắc Việt Nam nổi tiếng xông vào cổng khi chiếm thành phố và Khách sạn Rex nơi Hoa Kỳ tổ chức các cuộc họp báo bị gọi mỉa là "Follies năm giờ chiều" vì sự thiếu tin cậy của thông tin.

Tourists pose for photos in front of Independence Palace in Ho Chi Minh City, Feb. 20, 2025. Photo by AP

• Du khách chụp ảnh trước Dinh Độc Lập ở Thành phố Hồ Chí Minh, ngày 20 tháng 2 năm 2025. Ảnh của AP

On the northern outskirts of the city are the Cu Chi tunnels, an underground warren used by Vietnamese guerrillas to avoid detection from American planes and patrols, which attracts some 1.5 million people annually.

• Ở phía bắc thành phố là địa đạo Củ Chi, một mê cung dưới lòng đất được du kích Việt Nam sử dụng để tránh sự phát hiện từ máy bay và tuần tra của Mỹ, thu hút khoảng 1,5 triệu người mỗi năm.

Today visitors can climb and crawl through some of the narrow passages and take a turn at a firing range shooting targets with war-era weapons like the AK-47, M-16 and the M-60 machine gun known as "the pig" by American troops for its bulky size and high rate of fire.

• Ngày nay, du khách có thể leo và bò qua một số lối đi hẹp và thử bắn mục tiêu tại một trường bắn với các vũ khí thời chiến như AK-47, M-16 và súng máy M-60 được lính Mỹ gọi là "con lợn" vì kích thước cồng kềnh và tốc độ bắn cao.

"I can understand a bit better now how the war took place, how the Vietnamese people managed to fight and protect themselves," said Italian tourist Theo Buono after visiting the site while waiting for others in his tour group to finish at the firing range.

• "Tôi có thể hiểu rõ hơn một chút về cách chiến tranh diễn ra, cách người Việt Nam chiến đấu và bảo vệ bản thân," du khách người Ý Theo Buono nói sau khi thăm quan địa điểm trong khi chờ đợi những người khác trong nhóm du lịch của mình hoàn thành tại trường bắn.

Former North Vietnamese Army artilleryman Luu Van Duc remembers the fighting firsthand, but his visit to the Cu Chi tunnels with a group of other veterans provided an opportunity to see how their allies lived and fought.

• Cựu pháo thủ của Quân đội Nhân dân Việt Nam Lưu Văn Đức nhớ lại cuộc chiến trực tiếp, nhưng chuyến thăm của ông đến địa đạo Củ Chi cùng với nhóm cựu chiến binh khác đã cung cấp cơ hội để thấy cách các đồng minh của họ sống và chiến đấu.

"I'm so moved visiting the old battlefields — it was my last dying wish to be able to relive those hard but glorious days together with my comrades," the 78-year-old said.

• "Tôi rất xúc động khi thăm lại các chiến trường cũ - đó là mong muốn cuối cùng của tôi trước khi chết để có thể sống lại những ngày khó khăn nhưng vinh quang cùng đồng đội," người đàn ông 78 tuổi nói.

"Relics like this must be preserved so the next generations will know about their history, about the victories over much stronger enemies."

• "Những di tích như thế này phải được bảo tồn để thế hệ sau biết về lịch sử của họ, về những chiến thắng trước kẻ thù mạnh hơn nhiều."

The former Demilitarized Zone where the country was split between North and South in Quang Tri Province saw the heaviest fighting during the war, and drew more than 3 million visitors in 2024.

• Khu phi quân sự cũ nơi đất nước bị chia cắt giữa miền Bắc và miền Nam ở tỉnh Quảng Trị đã chứng kiến trận chiến nặng nề nhất trong chiến tranh và thu hút hơn 3 triệu du khách vào năm 2024.

On the north side of the DMZ, visitors can walk through the labyrinthine Vinh Moc tunnel complex, where civilians took shelter from bombs that the U.S. dropped in an effort to disrupt supplies to the North Vietnamese.

• Ở phía bắc của Khu phi quân sự, du khách có thể đi bộ qua hệ thống địa đạo Vịnh Mốc, nơi dân thường trú ẩn khỏi các cuộc ném bom mà Hoa Kỳ thả xuống nhằm phá vỡ nguồn cung cấp cho Bắc Việt.

The tunnels, along with a memorial and small museum at the border, can be reached on a day trip from Hue, which typically also includes a stop at the former Khe Sanh combat base, the site of a fierce battle in 1968 in which both sides claimed victory.

• Địa đạo, cùng với một đài tưởng niệm và bảo tàng nhỏ ở biên giới, có thể được đến thăm trong một chuyến đi trong ngày từ Huế, thường bao gồm cả dừng chân tại căn cứ chiến đấu Khe Sanh cũ, nơi diễn ra trận chiến ác liệt vào năm 1968 mà cả hai bên đều tuyên bố chiến thắng.

Today, Khe Sanh boasts a small museum and some of the original fortifications, along with tanks, helicopters and other equipment left by U.S. forces after their withdrawal.

• Ngày nay, Khe Sanh có một bảo tàng nhỏ và một số công sự ban đầu, cùng với xe tăng, trực thăng và các thiết bị khác còn lại của lực lượng Mỹ sau khi rút lui.

Hue itself was the scene of a major battle during the Tet Offensive in 1968, one of the longest and most intense of the war. Today the city's ancient Citadel and Imperial City, a UNESCO site on the north bank of the Perfume River, still bears signs of the fierce fighting but has largely been rebuilt. West of Hue, a little off the beaten path near the border with Laos, is Hamburger Hill, the scene of a major battle in 1969.

• Huế tự mình là nơi diễn ra trận chiến lớn trong cuộc Tổng tấn công Tết Mậu Thân năm 1968, một trong những trận chiến dài và ác liệt nhất của cuộc chiến. Ngày nay, Kinh thành và Hoàng thành cổ của thành phố, một di sản UNESCO nằm ở bờ bắc sông Hương, vẫn còn dấu vết của trận chiến ác liệt nhưng phần lớn đã được xây dựng lại. Phía tây Huế, cách xa đường chính gần biên giới với Lào, là Đồi Thịt Băm, nơi diễn ra trận chiến lớn vào năm 1969.

About 500 kilometers (300 miles) to the southwest near the Cambodian border is the Ia Drang valley, where the first major engagement between American and North Vietnamese forces was fought in 1965.

• Khoảng 500 km (300 dặm) về phía tây nam gần biên giới Campuchia là thung lũng Ia Drang, nơi diễn ra cuộc giao tranh lớn đầu tiên giữa lực lượng Mỹ và Bắc Việt vào năm 1965.

Fighting in North Vietnam was primarily an air war, and today the Hoa Lo Prison museum tells that story from the Vietnamese perspective.

• Chiến đấu ở miền Bắc Việt Nam chủ yếu là cuộc chiến trên không, và ngày nay bảo tàng Nhà tù Hỏa Lò kể lại câu chuyện đó từ góc nhìn của người Việt Nam.

Sardonically dubbed the "Hanoi Hilton" by inmates, the former French prison in Hanoi was used to hold American prisoners of war, primarily pilots shot down during bombing raids. Its most famous resident was the late Sen. John McCain after he was shot down in 1967.

• Được gọi mỉa mai là "Hanoi Hilton" bởi các tù nhân, nhà tù cũ của Pháp ở Hà Nội được sử dụng để giam giữ tù nhân chiến tranh Mỹ, chủ yếu là các phi công bị bắn hạ trong các cuộc ném bom. Người nổi tiếng nhất từng là tù nhân ở đây là cố Thượng nghị sĩ John McCain sau khi ông bị bắn hạ vào năm 1967.

"It was kind of eerie but fascinating at the same time," said Olivia Wilson, a 28-year-old from New York, after a recent visit.

• "Nó khá kỳ lạ nhưng cũng rất hấp dẫn cùng lúc," Olivia Wilson, một phụ nữ 28 tuổi đến từ New York, nói sau một chuyến thăm gần đây.

"It's an alternative perspective on the war."

• "Đó là một góc nhìn khác về cuộc chiến."